CIJFER VAN DE MAAND ► 12,9%
Dat is de daling van het energieverbruik door huishoudens in de woning tussen 2011 en 2020. In 2011 startte VITO in opdracht van de Vlaamse overheid met een jaarlijkse CO2-emissie-inventaris voor alle Vlaamse gemeenten.
Aantal huishoudens stijgt, terwijl energieverbruik en CO2-uitstoot door huishoudens dalen
Tussen 2011 en 2020 neemt het aantal private huishoudens in Vlaanderen toe met 6,9%. Toch daalt het energieverbruik van die Vlaamse huishoudens in dezelfde periode met 12,9%. In de provincies Antwerpen en West-Vlaanderen daalt het energieverbruik van huishoudens het sterkst (-13,1%), in Limburg zit de daling op het niveau van heel Vlaanderen (-12,9%) en in Oost-Vlaanderen (-12,8%) en Vlaams-Brabant (-12,2%) is de daling iets minder sterk.
De CO2-uitstoot door Vlaamse huishoudens daalt in die periode nog sterker, met liefst 20,2%, dankzij de productie van hernieuwbare energie op het grondgebied. De daling van die CO2-uitstoot door huishoudens is het grootst in Limburg (-23,5%) en Oost-Vlaanderen (-21,6%), en ze is in vergelijking met Vlaanderen minder groot in Vlaams-Brabant (-18,5%), Antwerpen (-19,0%) en West-Vlaanderen (-19,4%).
In bovenstaande grafiek zien we een knik naar boven in de evolutiecurve van het energieverbruik en de CO2-uitstoot door huishoudens in het jaar 2013 en in mindere mate in het jaar 2016 omwille van koudere winters.
Ruim 70% van het energieverbruik door huishoudens is met fossiele brandstoffen
In 2020 is 70,9% van het energieverbruik door huishoudens in Vlaanderen verbruik met fossiele brandstoffen (uitgesplitst in 46,9% aardgas en 24,0% andere fossiele brandstoffen, zoals stookolie, propaan/LPG/butaan en steenkool). Hernieuwbare warmte is procentueel verantwoordelijk voor 7,4% van het energieverbruik door huishoudens, elektriciteit voor 21,7%.
In de provincie Antwerpen ligt het verbruik met aardgas procentueel het hoogst (52,6% van het energieverbruik door huishoudens), in Limburg het laagst (39,3%). Het verbruik met andere fossiele brandstoffen is dan weer procentueel het hoogst in Limburg (30,1%) en het laagst in Antwerpen (19,8%). Het elektriciteitsverbruik is procentueel het hoogst in West-Vlaanderen (22,9%) en het laagst in Antwerpen (20,5%). Het verbruik met hernieuwbare warmte is procentueel het hoogst in Limburg (7,9%) en het laagst in Antwerpen (7,2%).
Tussen 2011 en 2020 daalt het verbruik met fossiele brandstoffen in alle Vlaamse gemeenten
In heel Vlaanderen daalt het verbruik van huishoudens met fossiele brandstoffen tussen 2011 en 2020 met 16,7%. We stellen dan ook een daling vast van dat type verbruik in alle Vlaamse gemeenten. De top zes van gemeenten met het sterkst dalende verbruik bestaat uit het kleine Herstappe (-24,1%), Middelkerke (-23,3%), Spiere-Helkijn (-23,1%), Heusden-Zolder (-22,6%), Zelzate (-22,6%) en Aartselaar (-22,6%).
De gemeenten waar dat verbruik het minst sterk daalt, zijn Blankenberge (-1,7 %), Baarle-Hertog (-6,2%) en Drogenbos (-7,4%).
Het energieverbruik in woningen wordt bepaald door allerlei factoren, zoals de samenstelling van het woningbestand (eengezinswoning of appartementen), de bouwwijze (gesloten, halfopen of open), aantal huurders, bouwjaar, hoeveelheid gerealiseerde renovaties, … Eén van de mogelijke verklaringen voor de daling van het verbruik met fossiele brandstoffen zijn de geleidelijke omschakeling van stookolie naar aardgas. Die omschakeling gaat gepaard met de vervanging van de verwarmingsketel door efficiëntere en energiezuinigere systemen. Ook het beter isoleren van de bouwschil verklaart het dalend energieverbruik voor verwarming.
Vooral het verbruik met andere fossiele brandstoffen dan aardgas daalt
In heel Vlaanderen daalt het verbruik door huishoudens met fossiele brandstoffen tussen 2011 en 2020 dus met 16,7%.
Die daling blijkt vooral te danken aan een sterke daling van het verbruik met andere fossiele brandstoffen (zoals stookolie), dat in heel Vlaanderen afneemt met maar liefst 36,3%. In Oost-Vlaanderen (-39,0%) en Limburg (-38,3%) is die daling nog sterker, in Antwerpen (-33,1%), West-Vlaanderen (-34,3%) en Antwerpen (-33,1%) minder sterk.
Het aardgasverbruik in Vlaanderen daalt tussen 2011 en 2020 slechts met 1,2%. In West-Vlaanderen (-5,5%) en Antwerpen (-7,9%) daalt het sterker, terwijl het in Vlaams-Brabant (+3,7%), Oost-Vlaanderen (+4,6%) en Limburg (+9,4%) zelfs stijgt. Let wel: een stijging van aardgasverbruik kan het gevolg zijn van het omschakelen van stookolie (of andere fossiele brandstoffen) naar aardgas, daarom is het belangrijk dit samen met het totale verbruik van verwarming te bekijken.
Je kan deze cijfers opvragen voor je eigen gemeente vanaf 2011 op provincies.incijfers.be.
NIEUW op provincies.incijfers.be
• NIEUW | thema Ruimte | Onbebouwde percelen, Vermoedens-ROP (2019)
• NIEUW | thema Mobiliteit | Lengte fietssnelwegen naar vijf kenmerken (befietsbaarheid, alternatieve route, verlichting, bewegwijzering en autoluw karakter) (2022)
• NIEUW | thema Klimaat | Afname groene stroom (2019-2021)
• UITBREIDING | thema Klimaat | Rapport Klimaat en Energie
• ACTUALISATIE | thema Bevolking | Bevolking naar geslacht en leeftijd, nationaliteit en herkomst, woonstabiliteit (2022)
• ACTUALISATIE | thema Bevolking | Huishoudens, Rijksregister (2022)
• ACTUALISATIE | thema Toerisme | Toeristisch fietsnetwerk (2021)
• ACTUALISATIE | thema Veiligheid | Criminaliteitscijfers (2021)
• ACTUALISATIE | thema Mobiliteit | Wagenbezit door huishoudens (2017, 2018 en 2020)
• ACTUALISATIE | thema Landbouw | AgroBusinessComplex/toegevoegde waarde (2019)
• ACTUALISATIE | thema Klimaat | CO2-inventaris emissies en verbruiken (2020) en lokale productie elektriciteit en warmte (2020)
IN DE KIJKER ► Actualisatie en uitbreiding Rapport klimaat en energie
Het Rapport klimaat en energie kreeg een grondige update.
In het rapport vind je de meest recente cijfers over de CO2-emissie en het energieverbruik per sector, en dit van 2011 tot en met 2020. Zo kan een gemeente die zich via het Burgemeestersconvenant engageerde om de CO2-emissie op het grondgebied te verminderen met 20% tegen 2020, zien of de doelstelling werd gehaald. Er is nu ook - op vraag van heel wat gemeenten - de mogelijkheid om een rapport aan te maken waarbij de uitstoot van mobiliteit op de snelwegen is weggelaten.
Het rapport bevat nu ook nieuwe cijfers over de aankoop van groene stroom (VREG) en het hoofdstuk mobiliteit werd aangevuld met gemeentespecifieke tabellen en figuren over het brandstoftype van de ingeschreven voertuigen (Statbel), het dominant vervoersmiddel voor woon-werkverkeer en de tevredenheid over de voet- en fietspaden en het openbaar vervoer (Gemeente- en stadsmonitor).
Helemaal nieuw is het hoofdstuk industrie- en tertiaire sector met cijfers over het energieverbruik en de emissie per energiedrager (VEKA), het soort activiteiten in de gemeente (RSZ), ruimte voor bedrijvigheid (Statbel) en leegstand bij detailhandel (Locatus).
Via kaarten en grafieken vergelijken we in het rapport de gekozen gemeente met andere gemeenten in de provincie of met gemiddelden voor bv. de provincie of heel Vlaanderen.
Heb je na het lezen van het rapport wat vragen? Stel ze dan gerust aan het D&A team in jouw provincie(s).
