Transition Roadmap South-West-Flanders: Warmtetransitie en duurzame energie in Zuid-West-Vlaanderen

Deze strategische roadmap beschrijft hoe Zuid-West-Vlaanderen kan evolueren naar een toekomstgericht en klimaatneutraal energiesysteem, met focus op vierde generatie warmtenetten (4DHC – 4th generation district heating and cooling). Het document maakt deel uit van het Europese Interreg-project HeatNet NWE en is ontwikkeld door intercommunale Leiedal.

De roadmap omvat een combinatie van desktoponderzoek en workshops in 13 West-Vlaamse steden en gemeenten, waaronder Kortrijk, Harelbeke en Kuurne. …

Deze strategische roadmap beschrijft hoe Zuid-West-Vlaanderen kan evolueren naar een toekomstgericht en klimaatneutraal energiesysteem, met focus op vierde generatie warmtenetten (4DHC – 4th generation district heating and cooling). Het document maakt deel uit van het Europese Interreg-project HeatNet NWE en is ontwikkeld door intercommunale Leiedal.

De roadmap omvat een combinatie van desktoponderzoek en workshops in 13 West-Vlaamse steden en gemeenten, waaronder Kortrijk, Harelbeke en Kuurne. Het doel is het opzetten van energie-efficiënte netwerken op lage temperatuur, gebaseerd op hernieuwbare bronnen zoals restwarmte, zon, biomassa en windenergie. Zuid-West-Vlaanderen streeft naar een vermindering van 20% CO₂-uitstoot tegen 2020 en 40% tegen 2030. In 2017 bedroeg de jaarlijkse energiefactuur van de regio 1,2 miljard euro, waarvan slechts 3% lokaal gespendeerd werd.

Warmtevraag is verantwoordelijk voor 53% van de CO₂-uitstoot. Vooral de woning- en industriesector nemen een groot aandeel voor hun rekening. In kaart gebrachte oplossingen zijn onder meer het gebruik van restwarmte van afvalverbrandingsinstallaties (zoals IMOG en MIROM), lokale biomassanetwerken, en het slim inzetten van zonne- en windenergie. De ‘warmteboemerang’ – een collectief warmtenetwerk langs de Leie – wordt als centraal infrastructuurproject naar voren geschoven.

De roadmap stelt ook voor om buurtgerichte energieplannen op te maken, afhankelijk van wijktypologie en dichtheid. Zo zijn warmtenetten haalbaar in dichte stadsdelen, terwijl individuele oplossingen zoals warmtepompen aangewezen zijn in meer verspreide bebouwing.

Het rapport illustreert duidelijk het potentieel van een geïntegreerd en lokaal gedragen energiesysteem voor Zuid-West-Vlaanderen en bevat concrete acties voor de korte, middellange en lange termijn. Het uiteindelijke doel: tegen 2050 klimaatneutraliteit realiseren via duurzame warmte en lokale energieproductie.