CSB Working Paper, 2024, 5: Demografische verschuivingen en inkomensarmoede in België, 1985–2021

Deze onderzoeksstudie analyseert de impact van demografische veranderingen op het risico op inkomensarmoede in België tussen 1985 en 2021. De auteurs onderzoeken waarom de armoedecijfers in België zijn gestegen of stabiel gebleven, ondanks een grotendeels onveranderde inkomensongelijkheid. De studie legt de nadruk op verschuivingen in huishoudsamenstelling, tewerkstellingsprofielen en migratieachtergrond.

Centraal staat de vraag of veranderingen in gezinsstructuur, het aantal verdieners per huis…

Deze onderzoeksstudie analyseert de impact van demografische veranderingen op het risico op inkomensarmoede in België tussen 1985 en 2021. De auteurs onderzoeken waarom de armoedecijfers in België zijn gestegen of stabiel gebleven, ondanks een grotendeels onveranderde inkomensongelijkheid. De studie legt de nadruk op verschuivingen in huishoudsamenstelling, tewerkstellingsprofielen en migratieachtergrond.

Centraal staat de vraag of veranderingen in gezinsstructuur, het aantal verdieners per huishouden en het stijgend aandeel van niet-Belgische burgers bijdragen aan de evolutie van de armoedecijfers. Via shift-share-analyses wordt berekend hoe deze demografische factoren het armoederisico beïnvloedden, rekening houdend met regionale verschillen in Brussel, Vlaanderen en Wallonië.

Belangrijke bevindingen zijn dat veranderingen in huishoudstructuren en verdienprofielen een armoedeverlagend effect hadden, vooral in Brussel en in mindere mate in Vlaanderen. In Wallonië hadden deze factoren echter een licht armoedeverhogend effect. Migratieachtergrond blijkt een beperktere maar armoedeverhogende impact te hebben, met name in Brussel.

Daarnaast wijst het onderzoek erop dat veranderingen in de samenstelling van de bevolking ook het armoedegrensbedrag beïnvloeden. Op jaarbasis kan dat effect zelfs het verband tussen demografische verandering en armoede vertroebelen of omkeren.

De analyse toont dat demografische evoluties slechts deels verklaren waarom armoedecijfers niet sterker daalden, ondanks stijgende tewerkstelling en sociale uitgaven. Dat suggereert dat ook andere structurele en beleidsmatige factoren een rol spelen.