Evaluatie maatregel-collectief maatwerk. Onderzoek naar de leefbaarheid van collectief maatwerkbedrijven, structurele financiering en doeltreffendheid

Deze publicatie presenteert de resultaten van een grootschalige beleidsevaluatie van het collectief maatwerk in Vlaanderen, vijf jaar na de invoering van het maatwerkdecreet in 2019. De evaluatie werd uitgevoerd in opdracht van het Departement Werk en Sociale Economie (nu WEWIS) en gaat dieper in op drie hoofdthema’s: de impact op de arbeidsmarkt, de kosten-batenanalyse van de maatregel en de financiële leefbaarheid van de maatwerkbedrijven.

Het onderzoek toont aan dat collectief maatwerk effect…

Deze publicatie presenteert de resultaten van een grootschalige beleidsevaluatie van het collectief maatwerk in Vlaanderen, vijf jaar na de invoering van het maatwerkdecreet in 2019. De evaluatie werd uitgevoerd in opdracht van het Departement Werk en Sociale Economie (nu WEWIS) en gaat dieper in op drie hoofdthema’s: de impact op de arbeidsmarkt, de kosten-batenanalyse van de maatregel en de financiële leefbaarheid van de maatwerkbedrijven.

Het onderzoek toont aan dat collectief maatwerk effectief jobs creëert voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Van de doelgroep die sinds 2019 een advies kreeg, ging 75% binnen de twee jaar aan de slag in een maatwerkbedrijf. Deze tewerkstelling blijkt duurzamer dan werk in het regulier economisch circuit. Toch is de doorstroom naar de reguliere arbeidsmarkt beperkt (12,9%), wat beleidsmatig een aandachtspunt blijft.

De kosten-batenanalyse werd uitgevoerd op macro- en microniveau. Op macroniveau (maatschappij en overheid) is de maatregel positief, met een netto maatschappelijke opbrengst van 6.256 euro per voltijdse equivalent per jaar. Ook op microniveau (doelgroepwerknemers) levert de maatregel een meerwaarde op, met name door het inkomen uit arbeid en psychosociaal welbevinden.

Wat de financiële leefbaarheid van maatwerkbedrijven betreft, blijkt uit de analyse van jaarrekeningen dat 80% winstgevend was in 2023, maar dat deze bedrijven sterk afhankelijk blijven van subsidies, die 45-48% van de inkomsten uitmaken. Simulaties tonen aan dat een daling van subsidies met 10% hun liquiditeit en rentabiliteit ernstig onder druk zet.

Externe uitdagingen zoals stijgende loonkosten, energieprijzen en personeelsschaarste bemoeilijken de werking, vooral voor bedrijven actief in de maakindustrie. Tegelijk werd vastgesteld dat de regelgeving door de meeste bedrijven als duidelijk en ondersteunend ervaren wordt, al is de toeleiding vanuit VDAB een knelpunt. De lage doorstroompercentages beperken bovendien de instroommogelijkheden voor nieuwe werknemers binnen het contingent.

Er is geen specifieke informatie opgenomen over impact op of betrokkenheid van West-Vlaanderen in deze studie.

Deze tekst is gebaseerd op de originele bron en tot stand gekomen met inzet van AI-technologie. Controleer bij twijfel en hergebruik de bron voor juistheid en actualiteit.