Maatschappelijke impact van het gebruik en beheer van de Vlaamse diepe ondergrond. Eindrapport

Dit rapport biedt een analyse van hoe de diepe ondergrond in Vlaanderen op een duurzame en maatschappelijk verantwoorde manier kan worden benut. Het bestaat uit negen deelrapporten die samen een multidisciplinair beoordelingskader vormen. Enkele kernpunten:

• Energie en klimaat (D1): De diepe ondergrond kan bijdragen aan de klimaatdoelstellingen, onder andere via diepe geothermie, opslag van aardgas, CO₂ en waterstof, en de berging van radioactief afval. Vooral het Kempisch Bekken blij…

Dit rapport biedt een analyse van hoe de diepe ondergrond in Vlaanderen op een duurzame en maatschappelijk verantwoorde manier kan worden benut. Het bestaat uit negen deelrapporten die samen een multidisciplinair beoordelingskader vormen. Enkele kernpunten:

• Energie en klimaat (D1): De diepe ondergrond kan bijdragen aan de klimaatdoelstellingen, onder andere via diepe geothermie, opslag van aardgas, CO₂ en waterstof, en de berging van radioactief afval. Vooral het Kempisch Bekken blijkt hiervoor het meest geschikt.

• Stakeholderanalyse (D2): Een nieuwe typologie van stakeholders werd ontwikkeld op basis van interviews met o.a. vergunningverleners, beleidsmakers en gebruikers. Er is nood aan meer data-integratie en een beter wettelijk kader.

• Duurzaamheidskader (D3): Zes principes worden voorgesteld, waaronder het behoud van hulpbronnen, transparantie en inclusief bestuur. Deze vormen de basis voor evaluatiecriteria en indicatoren.

• Beleidsvisies (D4): Zeven beleidsopties worden onderzocht, van maximale focus op hernieuwbare energie tot scenario's die inzetten op zelfvoorziening of exploratie.

• Impactanalyse (D5–D7): Het rapport bevat een benchmark van bestaande methodes (zoals LCA en sociale impactanalyse) en een geïntegreerd model om de effecten van ondergrondse activiteiten te simuleren op geologisch, ecologisch, sociaal en economisch vlak. Deze simulaties tonen aan dat diepe geothermie en lithiumco-productie de meest veelbelovende toepassingen zijn.

• SWOT-analyse (D8): Het rapport benadrukt kansen voor duurzame ontwikkeling, maar waarschuwt ook voor risico’s als interferentie tussen toepassingen, kennisversnippering en afwezigheid van een gecoördineerde beleidsvisie.

• Participatieproces (D9): Er vonden drie workshops plaats met een brede klankbordgroep van stakeholders, die input leverden voor de verdere beleidsontwikkeling.

Regionale impact: De nadruk ligt op het Kempisch Bekken in Noordoost-Vlaanderen, maar ook andere delen van Vlaanderen (zoals West-Vlaanderen) komen in beeld bij toepassingen zoals warmteopslag, drinkwateropslag (proefproject nabij Aalst) en exploratie naar radioactieve afvalberging.

Deze studie is beleidsvoorbereidend van aard en vormt een belangrijke basis voor de toekomstige "Structuurvisie Diepe Ondergrond", die decretaal verplicht werd in 2016.