VLOR Advies, 2025, 2 juni: Hoger inschrijvingsgeld in het volwassenenonderwijs zet levenslang leren onder druk

VLOR publiceerde op 2 juni 2025 een spoedadvies over de geplande verhoging van het inschrijvingsgeld in het volwassenenonderwijs. De verhoging maakt deel uit van de Vlaamse begrotingsaanpassing voor 2025 en moet jaarlijks 50 miljoen euro extra opleveren tegen 2027. De maatregel werd last minute via een amendement op het programmadecreet ingediend, zonder voorafgaand overleg met de sector.

Grote lijnen van het advies:

• Financiële drempels verhogen: De VLOR waarschuwt dat hogere inschrijvingsgelde…

VLOR publiceerde op 2 juni 2025 een spoedadvies over de geplande verhoging van het inschrijvingsgeld in het volwassenenonderwijs. De verhoging maakt deel uit van de Vlaamse begrotingsaanpassing voor 2025 en moet jaarlijks 50 miljoen euro extra opleveren tegen 2027. De maatregel werd last minute via een amendement op het programmadecreet ingediend, zonder voorafgaand overleg met de sector.

Grote lijnen van het advies:

• Financiële drempels verhogen: De VLOR waarschuwt dat hogere inschrijvingsgelden het democratisch en betaalbaar karakter van het volwassenenonderwijs ernstig onder druk zetten. Dit zal volgens de raad leiden tot een daling van het aantal cursisten, een inkrimping van het aanbod en een negatieve impact op het personeel.
• Gevolgen voor kwetsbare groepen: De verhoging treft onder andere cursisten in de basiseducatie, het tweedekansonderwijs en gedetineerden. Vooral mensen met lage geletterdheid, een groep die reeds ondervertegenwoordigd is in opleidingen, worden financieel uitgesloten. Ook voor gedetineerden is geen structurele vrijstelling voorzien, wat leidt tot het wegvallen van ⅔ van het huidige opleidingsaanbod in gevangenissen.
• Dreigende afbouw van taalopleidingen: Veel taalopleidingen krijgen een tarief van 4 euro per lestijd. Volgens de VLOR is dit onverenigbaar met het wettelijk verankerde doel van persoonlijke ontwikkeling en taalverwerving. Het levensbreed leren komt daardoor in het gedrang, met gevolgen voor onder andere sociale inclusie en motivatie van cursisten.
• Arbeidsmarktgerichte paradox: Sommige opleidingen die belangrijk zijn voor de arbeidsmarkt – zoals Frans, Engels of opleidingen in de zorg – worden duurder, ondanks de tekorten aan competente arbeidskrachten. Dat ondermijnt het opleidingsoffensief uit het regeerakkoord 2024-2029.
• Structurele onzekerheid: Volgens de VLOR is deze maatregel symptomatisch voor het gebrek aan langetermijnvisie in het beleid rond volwassenenonderwijs. Naast deze verhoging worden nieuwe hervormingen aangekondigd, zoals voor NT2-opleidingen en VDAB-Syntra-aanbod. De sector wordt zo voortdurend gedwongen tot bijsturing zonder perspectief of houvast.

VLOR pleit voor:

• onmiddellijke transitiemaatregelen in overleg met de sector;
• sociale correcties voor kwetsbare doelgroepen;
• een structureel toekomstplan voor het volwassenenonderwijs dat levenslang en levensbreed leren beschermt.