SERV Advies, 2025, 4 juli: een sociaal-economisch referentiekader voor het beleid rond levenslang leren

De SERV geeft het advies Investeren in leren, waarin een sociaal-economisch referentiekader wordt opgesteld voor het beleid rond levenslang leren in Vlaanderen. De aanleiding is een adviesvraag van Vlaams minister Zuhal Demir over de hervorming van Vlaamse opleidingsincentives, zoals het Vlaams Opleidingsverlof (VOV), opleidingscheques en loopbaancheques, in het kader van besparingen en toekomstige hervormingen gepland voor 2026.

De SERV wijst op de hoge urgentie om nu te investeren in levenslan…

De SERV geeft het advies Investeren in leren, waarin een sociaal-economisch referentiekader wordt opgesteld voor het beleid rond levenslang leren in Vlaanderen. De aanleiding is een adviesvraag van Vlaams minister Zuhal Demir over de hervorming van Vlaamse opleidingsincentives, zoals het Vlaams Opleidingsverlof (VOV), opleidingscheques en loopbaancheques, in het kader van besparingen en toekomstige hervormingen gepland voor 2026.

De SERV wijst op de hoge urgentie om nu te investeren in levenslang leren, onder meer wegens structurele daling van de arbeidsproductiviteit, de toename van knelpuntberoepen en de noodzaak aan om- en bijscholing door snelle technologische en maatschappelijke veranderingen (zoals AI en klimaattransitie).

De SERV pleit voor een beleid dat veel breder gaat dan louter financiële incentives. Levenslang leren moet ondersteund worden door een brede leercultuur, toegankelijke begeleiding, informele leertrajecten en afgestemde opleidingen. Dit vraagt samenwerking tussen overheden, werkgevers, werknemers en opleidingsverstrekkers. Cruciaal is het inzetten op lerende werkvloeren en het verbeteren van de toegankelijkheid voor kwetsbare groepen, zoals laaggeschoolden en oudere werknemers.

Centraal in het advies staan tien richtinggevende principes, die o.a. pleiten voor:

• competentiegerichte benadering van opleidingen;

• voorafgaand overleg met sociale partners;

• het zichtbaar en erkend maken van alle leerervaringen (formeel, informeel, non-formeel);

• het wegwerken van hardnekkige drempels zoals tijdsgebrek, geld en informatiekloof;

• het versterken van advies- en begeleidingsstructuren, ook fysiek en laagdrempelig.

De SERV vraagt bovendien om een overkoepelend investeringsprogramma dat beleidsdomeinen als werk, onderwijs en economie beter op elkaar afstemt. Er wordt gepleit voor het behoud van wat goed werkt binnen het huidige systeem, maar ook voor optimalisaties volgens het voorgestelde kader. Zo wordt aanbevolen om het VOV verder te vereenvoudigen en te verbreden, en loopbaancheques meer inkomensafhankelijk te maken.

Hoewel de SERV begrip toont voor de budgettaire context, uit de raad zorgen over de omvang van de besparingen. De sociale partners vragen expliciet om dialoog met de Vlaamse Regering bij het uitwerken van hervormingen.