Inzet van consultancy door de federale overheid: federale uitgaven en risicobeheer bij advies- en ondersteuningsopdrachten 2020–2022

Deze audit van het Rekenhof onderzoekt de inzet van externe consultancy binnen de federale overheid in de periode 2020 tot 2022. Het gaat om advies- en operationele ondersteuningsopdrachten, inclusief de terbeschikkingstelling van personeel via o.a. Smals en Egov Select. De totale kosten van consultancy worden door het Rekenhof geraamd op 2,5 miljard euro, waarvan 2 miljard euro voor IT-diensten en 0,5 miljard euro voor andere domeinen zoals strategie, human resources en energie.

Uit de analyse …

Deze audit van het Rekenhof onderzoekt de inzet van externe consultancy binnen de federale overheid in de periode 2020 tot 2022. Het gaat om advies- en operationele ondersteuningsopdrachten, inclusief de terbeschikkingstelling van personeel via o.a. Smals en Egov Select. De totale kosten van consultancy worden door het Rekenhof geraamd op 2,5 miljard euro, waarvan 2 miljard euro voor IT-diensten en 0,5 miljard euro voor andere domeinen zoals strategie, human resources en energie.

Uit de analyse blijkt dat er geen centrale, uniforme en betrouwbare inventaris bestaat van consultancyopdrachten bij federale instellingen. Dat gebrek aan transparantie komt onder meer door het ontbreken van een eenduidige definitie van ‘consultancy’, onvoldoende boekhoudkundige codering en de beperkte reikwijdte van bestaande initiatieven zoals de monitoring door FOD BOSA. Bovendien schort het aan een overkoepelende federale strategie en beleidskader rond consultancy. Zo worden kosten-batenanalyses zelden uitgevoerd, zijn interne competenties vaak niet in kaart gebracht, en wordt de inzet van consultants onvoldoende gemotiveerd of opgevolgd.

De audit wijst ook op belangrijke risico’s zoals afhankelijkheid van externe consultants, zwakke kennisoverdracht, ontoereikende bescherming van vertrouwelijke informatie en belangenconflicten. Vooral in het IT-domein is er een sterke toename van externe inhuur, terwijl detachering – hoewel vaak efficiënter en stabieler – relatief achterblijft.

Van de 101 geanalyseerde overheidsopdrachten voldeed bijna 80% niet of onvoldoende aan de regels inzake overheidsopdrachten. Er zijn tekortkomingen in behoeftebepaling, motivering, selectie en opvolging. De documentatie ontbreekt vaak, wat de naleving van de wet bemoeilijkt.

Het Rekenhof formuleert aanbevelingen voor een uniformer beleid, betere risicobeheersing en transparantie. Verschillende ministers en geauditeerde organisaties onderschrijven die aanbevelingen, maar waarschuwen dat besparingen op personeelskredieten (zoals in 2025 voorzien) een grotere afhankelijkheid van consultancy kunnen uitlokken.

Deze tekst is gebaseerd op de originele bron en tot stand gekomen met inzet van AI-technologie. Controleer bij twijfel en hergebruik de bron voor juistheid en actualiteit.