Het Ontwerp van Beleidsplan Ruimte West-Vlaanderen vervangt het bestaande Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan en vormt een nieuw beleidskader voor het ruimtelijk beleid in de provincie, met een vooruitblik tot 2050. De provincie speelt in op uitdagingen zoals de klimaatverandering, de vergrijzing, de druk op open ruimte, mobiliteit, biodiversiteit, waterbeheer en de leefkwaliteit in kernen. Het plan kiest daarbij resoluut voor een duurzaam en gebiedsgericht ruimtelijk beleid.
De strategische visie is opgebouwd rond vier ruimtelijke principes: (1) het erkennen van het fysisch systeem (zoals reliëf, water en bodem), (2) het respecteren van het cultuurlandschap, (3) het verhogen van het ruimtelijk rendement van bebouwde en verharde ruimte en (4) het versterken van een netwerk van dorps- en stadskernen. Het plan ambieert een West-Vlaamse ruimte die robuuster, klimaatgevoelig en multifunctioneel is, en waarin het landschap als drager en toetssteen van ontwikkeling fungeert.
De beleidskaders vertalen deze visie naar concrete beleidslijnen en acties. Het plan bevat zes beleidskaders:
- Aan de slag: methodisch kader dat inzet op samenwerking, gebiedsgericht werken en kwaliteit.
- Fysisch systeem als basis voor een klimaatbestendige ruimte: focus op watersysteem, bodem, infiltratie en ecologische draagkracht.
- Levendige en verbonden dorps- en stadskernen: nadruk op kernversterking, functiemenging, leefbaarheid, reconversie en duurzame mobiliteit.
- Ruimte voor niet-verweefbare economische en andere activiteiten: voorziet afwegingskaders voor de inplanting van grote, hinderlijke of ruimte-intensieve functies.
- Transformatie van gebouwenclusters en omgeving in de open ruimte: aanpak voor verspreide bebouwing, functiewijzigingen en reconversie in het buitengebied.
- Hernieuwbare energie: inpassing van energie-infrastructuur met respect voor landschap en ruimtelijke samenhang.
Het ontwerpplan is het resultaat van een lang participatie- en overlegtraject, waaronder het traject De Plaatsbepalers en verschillende adviesrondes met lokale besturen en betrokken instanties. Het plan biedt zowel richting voor eigen provinciaal beleid als een toetsingskader voor gemeentelijke en Vlaamse plannen. Het stimuleert samenwerking over bestuursniveaus heen en voorziet expliciet ruimte voor maatwerk en koppelkansen.
Tijdens het openbaar onderzoek in 2024 kregen gemeenten en burgers de kans om het ontwerp te becommentariëren. Het plan voorziet ook in mechanismen voor afstemming met bestaande gemeentelijke plannen, en verduidelijkt de overgang van het structuurplan naar het beleidsplan. Lopende RUP-procedures blijven geldig, maar nieuwe zullen afgestemd moeten zijn op het beleidsplan.
