Research Study on Regenerative Development and Design: Internationale strategieën voor circulaire en inclusieve gebiedsontwikkeling

De wereld overschrijdt meerdere planetaire grenzen, terwijl ongelijkheid binnen en tussen landen toeneemt. De huidige maatschappelijke en ecologische uitdagingen vragen om een structurele ‘meta-reactie’. Regeneratieve ontwikkeling en ontwerp (Regenerative Development and Design – RDD) beantwoordt die nood met een denkkader en praktijk die verder reiken dan duurzaamheid. In plaats van behoud of herstel, zet RDD in op het creëren van bloeiende sociaal-ecologische systemen die evolueren richting me…

De wereld overschrijdt meerdere planetaire grenzen, terwijl ongelijkheid binnen en tussen landen toeneemt. De huidige maatschappelijke en ecologische uitdagingen vragen om een structurele ‘meta-reactie’. Regeneratieve ontwikkeling en ontwerp (Regenerative Development and Design – RDD) beantwoordt die nood met een denkkader en praktijk die verder reiken dan duurzaamheid. In plaats van behoud of herstel, zet RDD in op het creëren van bloeiende sociaal-ecologische systemen die evolueren richting meer vitaliteit, veerkracht en harmonie met natuurlijke processen.

RDD vertrekt vanuit systeemdenken, intergenerationele rechtvaardigheid en co-creatie met mens én meer-dan-menselijke natuur. Het concept verenigt inzichten uit westerse wetenschap, oosterse filosofieën en inheemse kennis tot een nieuw perspectief op beleidsvorming en gebiedsontwikkeling. Lokale gemeenschappen en plaatsgebonden identiteit spelen daarbij een centrale rol.

Tijdens het Belgisch voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie (januari–juni 2024) organiseerde de FOD Volksgezondheid op 11 april 2024 een Europees evenement rond dit thema. Vertegenwoordigers uit beleid, onderzoek, middenveld en bedrijfsleven onderzochten hoe regeneratief denken toegepast kan worden op circulaire economie, just transition, klimaatadaptatie en biodiversiteit. De deelnemers formuleerden beleidsaanbevelingen in vier sporen: reframe, re-inspire, redesign decision-making en redirect resources

De studie vormt het inhoudelijke uitgangspunt van deze beleidsdialoog en werd in 2025 licht geactualiseerd. Ze onderzoekt hoe RDD concreet toepasbaar is binnen ruimtelijke ordening en stedelijke transformatie. In tegenstelling tot traditionele duurzaamheidsstrategieën focust regeneratief ontwerp op herstel, vernieuwing en versterking van natuurlijke, sociale en economische systemen.

De publicatie biedt een theoretisch kader, gecombineerd met internationale praktijkvoorbeelden uit onder meer Canada, de Verenigde Staten, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Belangrijke uitgangspunten zijn systeemdenken, inclusiviteit, veerkracht, co-creatie en het overschrijden van sectorale grenzen. Er wordt aandacht besteed aan ontwerpprincipes, beleidsaanbevelingen en methodieken zoals landschapsbiografie, stakeholder mapping en ecosystem services.