Disrupties en transities. Verkenning PDC’s in Vlaanderen

Dit rapport is het tweede rapport in een reeks van drie over disruptieve innovaties en duurzaamheidstransities. In dit tweede rapport wordt een verkennende analyse  gemaakt van een reeks product-dienstcombinaties (PDC) in de circulaire economie in Vlaanderen/België. Deze nieuwe businessmodellen zijn in allerlei domeinen in opgang, o.a. in circulaire economie, in mobiliteit, in energie, en dikwijls zijn ze relevant voor meerdere domeinen tegelijkertijd. Ze zijn momenteel nog een niche, maar kunne…

Dit rapport is het tweede rapport in een reeks van drie over disruptieve innovaties en duurzaamheidstransities. In dit tweede rapport wordt een verkennende analyse  gemaakt van een reeks product-dienstcombinaties (PDC) in de circulaire economie in Vlaanderen/België. Deze nieuwe businessmodellen zijn in allerlei domeinen in opgang, o.a. in circulaire economie, in mobiliteit, in energie, en dikwijls zijn ze relevant voor meerdere domeinen tegelijkertijd. Ze zijn momenteel nog een niche, maar kunnen in de context van de transitie naar een circulaire economie mogelijks doorbreken. Bij product-dienstcombinaties verschuift de nadruk van het bezit van een product naar de  functie of het daadwerkelijke gebruik ervan. De potentiële waarde van deze businessmodellen zit hem dan ook voor een belangrijk deel in de verschuiving van  verantwoordelijkheid: doordat producten en materialen doorheen de transacties in principe eigendom van de producent/uitbater blijven, wordt de ‘duurzaamheid’ van 
consumptie niet meer volledig afgeschoven op de consument1. Het idee hierachter is dat producenten zo aangespoord worden om minder materiaal en energie te  gebruiken, en producten met een langere levensduur te ontwerpen. Ook herbruikbaarheid en de mogelijkheid tot repareren van producten komen zo nadrukkelijk op de  agenda. Een gelijkaardige logica komt dan naar voren voor de uitbaters die als ‘tussenpersonen’ optreden tussen producent en consument-gebruikers. Dit betekent ook dat niet elke consument bezit moet hebben over een hele resem producten die een groot deel van de tijd niet gebruikt worden; het gebruik van producten kan gedeeld worden waardoor producten ‘efficiënter’ gebruikt kunnen worden.