KVAB Standpunt, 2024, 90: De Einsteintelescoop: Europese Maas-Rijnregio als kandidaat voor grensverleggende wetenschappelijke infrastructuur

Deze publicatie is een standpuntnota van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB) over de Einsteintelescoop (ET), een toekomstige ondergrondse Europese zwaartekrachtgolvendetector. De tekst biedt een toegankelijke wetenschappelijke inleiding tot zwaartekrachtgolven, hun detectie en het revolutionaire potentieel van de Einsteintelescoop, als derde generatie van waarnemingsinstrumenten voor gravitatiesignalen.

Het project beoogt de bouw van een interferometer…

Deze publicatie is een standpuntnota van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB) over de Einsteintelescoop (ET), een toekomstige ondergrondse Europese zwaartekrachtgolvendetector. De tekst biedt een toegankelijke wetenschappelijke inleiding tot zwaartekrachtgolven, hun detectie en het revolutionaire potentieel van de Einsteintelescoop, als derde generatie van waarnemingsinstrumenten voor gravitatiesignalen.

Het project beoogt de bouw van een interferometer met drie 10 km lange buizen in een driehoekige opstelling, 250 meter onder de grond. De ET moet een fundamentele stap betekenen in de uitbouw van zwaartekrachtgolvenastronomie en opent nieuwe wegen voor onderzoek in kosmologie, fundamentele fysica en sterrenkunde. Dankzij zijn extreme gevoeligheid zou de Einsteintelescoop tienduizenden gebeurtenissen per jaar kunnen detecteren, van zwarte gatfusies tot signalen uit het vroege heelal, inclusief sporen van de oerknal.

Naast het wetenschappelijke belang onderlijnt deze publicatie ook de mogelijke sociaal-economische impact van het project. Er zijn momenteel drie kandidaat-locaties: Sardinië, Lusatia (Duitsland) en de Europese Maas-Rijnregio (EMR), op het drielandenpunt België-Duitsland-Nederland. Als het project effectief in de EMR gerealiseerd wordt, zal dit ook een impact hebben op Vlaanderen. Die impact situeert zich zowel op vlak van kennisontwikkeling, de aantrekkelijkheid voor STEM-profielen, en innovatieve spin-offs als binnen het bredere ecosysteem van big science-infrastructuur.

Het document biedt ten slotte ook beleidsaanbevelingen, waaronder het belang van internationale samenwerking, kennisdeling en structurele ondersteuning op lange termijn. De uiteindelijke beslissing over de locatie wordt verwacht in 2027.

Deze tekst is gebaseerd op de originele bron en tot stand gekomen met inzet van AI-technologie. Controleer bij twijfel en hergebruik de bron voor juistheid en actualiteit.