Het Europees oceaanpact: EU-aanpak voor oceaanherstel, maritieme veiligheid en de duurzame blauwe economie

De Europese Commissie presenteert een integrale beleidsmededeling die de gezondheid van de oceanen, het concurrentievermogen van de blauwe economie en de maritieme veiligheid samenbrengt in één kader. Het pact kondigt o.a. een “oceaanwet” aan (met herziening van de richtlijn maritieme ruimtelijke ordening), een publiek EU-dashboard voor voortgang en een Oceaanraad op hoog niveau voor sectoroverschrijdende afstemming. Financieel wordt ingezet op InvestEU en een versterkt BlueInvest om innovatie e…

De Europese Commissie presenteert een integrale beleidsmededeling die de gezondheid van de oceanen, het concurrentievermogen van de blauwe economie en de maritieme veiligheid samenbrengt in één kader. Het pact kondigt o.a. een “oceaanwet” aan (met herziening van de richtlijn maritieme ruimtelijke ordening), een publiek EU-dashboard voor voortgang en een Oceaanraad op hoog niveau voor sectoroverschrijdende afstemming. Financieel wordt ingezet op InvestEU en een versterkt BlueInvest om innovatie en opschaling in mariene technologie, offshore-energie en havencorridors te versnellen.

Voor de milieupijler worden herstel van mariene ecosystemen, uitbreiding en effectief beheer van beschermde mariene gebieden en een herziening van de Kaderrichtlijn Mariene Strategie voorzien. Het pact pakt verontreiniging aan “van bron tot zee”, met acties rond nutriënten, (micro)plastics en emissies uit de scheepvaart, en stimuleert natuur- en klimaatoplossingen zoals blauwe koolstof. De figuur op p.3 toont een selectie van bindende en ambitieniveaus van oceaan-gerelateerde EU-doelen (o.a. biodiversiteit, hernieuwbare offshore-energie, verontreiniging naar nul).

Economisch legt de mededeling accenten op modernisering en decarbonisatie van de visserij- en aquacultuurketen (incl. evaluatie/herziening van het GVB en “Visie 2040”), een industriële maritieme strategie en een EU-havenstrategie. Offshore-energie (wind en oceaanenergie) vraagt snellere netwerkinfrastructuur, betere ruimtelijke afstemming en sterke toeleveringsketens. Ook de sociale dimensie krijgt aandacht: generatievernieuwing, meer vrouwelijke instroom, en bij-/omscholing voor blauwe sectoren.

Daarnaast komt er een EU-strategie voor ontwikkeling en veerkracht van kustgemeenschappen (2026), met focus op aanpassing aan klimaatrisico’s, vroege-waarschuwingscapaciteit en nieuwe lokale verdienmodellen. Voor kennis en innovatie wordt een ambitieus oceaanobservatie-initiatief opgezet (met integratie van EMODnet en de Copernicus Marine Service) richting een Europese “digitale tweeling van de oceaan” tegen 2030.

Op veiligheidsvlak combineert het pact civiel-militaire samenwerking (o.a. proefproject voor een Europese UxV-vloot, versterking CISE/Eurosur/Marsur), bescherming van kritieke maritieme infrastructuur (incl. kabelveiligheid) en een UXO-strategie vanaf de Noordzee en Oostzee. Internationaal zet de EU in op snelle ratificatie en uitvoering van BBNJ, een ambitieus mondiaal plasticverdrag, versterking van RFMOs en IOO-bestrijding (digitale vangstcertificering verplicht vanaf 2026).

Deze tekst is gebaseerd op de originele bron en tot stand gekomen met inzet van AI-technologie. Controleer bij twijfel en hergebruik de bron voor juistheid en actualiteit.