ERK Speciaal verslag, 2025, 6: Nog steeds in woelige wateren, tekortkomingen in EU-maatregelen tegen mariene verontreiniging door scheepvaart

De Europese Rekenkamer onderzocht of de maatregelen van de Europese Unie om mariene verontreiniging vanaf schepen tegen te gaan goed zijn ontworpen, uitgevoerd, gehandhaafd en gemonitord. De controleperiode beslaat de jaren 2014 tot 2024. Ze gebeurde naar aanleiding van toenemende publieke bezorgdheid en in de context van een verwachte herziening van de kaderrichtlijn mariene strategie.

De audit wijst uit dat hoewel het EU-wetgevingskader is versterkt, er belangrijke tekortkomingen blijven besta…

De Europese Rekenkamer onderzocht of de maatregelen van de Europese Unie om mariene verontreiniging vanaf schepen tegen te gaan goed zijn ontworpen, uitgevoerd, gehandhaafd en gemonitord. De controleperiode beslaat de jaren 2014 tot 2024. Ze gebeurde naar aanleiding van toenemende publieke bezorgdheid en in de context van een verwachte herziening van de kaderrichtlijn mariene strategie.

De audit wijst uit dat hoewel het EU-wetgevingskader is versterkt, er belangrijke tekortkomingen blijven bestaan bij de uitvoering en handhaving ervan. Lidstaten halen hun inspectiedoelstellingen niet, benutten de beschikbare technische hulpmiddelen onvoldoende, en rapporteren gebrekkig. Er is bovendien een gebrek aan betrouwbare gegevens over de omvang en oorsprong van vervuiling vanaf schepen, zoals olie, afvalwater, scrubberwater, visnetten en containers die overboord zijn geslagen.

De EU-wetgeving omvat drie sleutelinstrumenten: de richtlijn verontreiniging vanaf schepen (SSP), havenstaatcontrole (PSC) en havenontvangstvoorzieningen (PRF). In 2023 stelde de Commissie wetswijzigingen voor om deze richtlijnen te versterken; in november 2024 werden die door de Raad aangenomen.

De Rekenkamer formuleert vier aanbevelingen, waaronder het verbeteren van samenwerking tussen EU-actoren, het harmoniseren van gegevensverzameling, het opvolgen van opschalingsproblemen van EU-projecten en betere monitoring van het mariene milieu. De uitvoering van deze aanbevelingen is voorzien tegen 2026 of 2027.