Rode Lijst van de wilde bijen in Vlaanderen 2025: toestand van 340 bijensoorten en bedreigingen in Vlaamse regio’s

Deze publicatie presenteert de eerste officiële Rode Lijst voor wilde bijen in Vlaanderen. Aan de hand van internationaal erkende IUCN-criteria werd de toestand van 340 inheemse soorten geëvalueerd. Daarbij blijkt dat meer dan de helft van deze soorten achteruitgaat of in gevaar verkeert: 35 soorten zijn regionaal uitgestorven, 14 ernstig bedreigd, 37 bedreigd, 50 kwetsbaar en 40 bijna in gevaar. Slechts 148 soorten worden momenteel niet als bedreigd beschouwd. Voor 16 soorten ontbreekt voldoend…

Deze publicatie presenteert de eerste officiële Rode Lijst voor wilde bijen in Vlaanderen. Aan de hand van internationaal erkende IUCN-criteria werd de toestand van 340 inheemse soorten geëvalueerd. Daarbij blijkt dat meer dan de helft van deze soorten achteruitgaat of in gevaar verkeert: 35 soorten zijn regionaal uitgestorven, 14 ernstig bedreigd, 37 bedreigd, 50 kwetsbaar en 40 bijna in gevaar. Slechts 148 soorten worden momenteel niet als bedreigd beschouwd. Voor 16 soorten ontbreekt voldoende informatie.

De analyse maakt duidelijk dat vooral hommels, zandbijen en groefbijen sterk achteruitgaan. Daarentegen blijken sommige maskerbijen en bijen in stedelijke gebieden vooruit te gaan. Ook nestelgedrag speelt een rol: bovengronds nestelende soorten doen het relatief goed, terwijl ondergronds nestelende soorten achteruitgaan. Bijen die afhankelijk zijn van graslanden, heide, bos of kusthabitats zijn opvallend kwetsbaar.

Het rapport maakt gebruik van drie IUCN-criteria: veranderingen in verspreiding (A), areaalgrootte (B) en bezette oppervlakte (D). De achterliggende dataset is samengesteld uit meer dan 660.000 waarnemingen, grotendeels afkomstig van vrijwilligers via waarnemingen.be. Dankzij deze data kon een statistisch onderbouwde beoordeling worden uitgevoerd, aangevuld met expertkennis.

Het onderzoek kadert in het Vlaams Actieplan Wilde Bestuivers, en is tot stand gekomen in samenwerking met Natuurpunt Studie, Aculea en verschillende universiteiten en instellingen. Het INBO coördineerde het project. De resultaten bieden beleidsmakers en terreinbeheerders concrete handvatten om gerichte beschermingsmaatregelen te nemen.