Vogelstoppels voor akkervogels: praktijkresultaten uit Midden-West-Vlaanderen over biodiversiteit, bodemleven en akkervogels

Deze publicatie bundelt de resultaten van een tweejarig praktijkonderzoek naar het effect van vogelstoppels op biodiversiteit in het agrarisch landschap van Midden-West-Vlaanderen. Het onderzoek werd uitgevoerd in het kader van het Leader-project ‘Boost voor Boer, Bodem en Biodiversiteit’.

Vogelstoppels zijn percelen die na de graanoogst niet worden bewerkt en onaangeroerd blijven tot minstens 15 juli van het volgende jaar. Hierdoor ontstaat een tijdelijke, maar waardevolle habitat voor akkervog…

Deze publicatie bundelt de resultaten van een tweejarig praktijkonderzoek naar het effect van vogelstoppels op biodiversiteit in het agrarisch landschap van Midden-West-Vlaanderen. Het onderzoek werd uitgevoerd in het kader van het Leader-project ‘Boost voor Boer, Bodem en Biodiversiteit’.

Vogelstoppels zijn percelen die na de graanoogst niet worden bewerkt en onaangeroerd blijven tot minstens 15 juli van het volgende jaar. Hierdoor ontstaat een tijdelijke, maar waardevolle habitat voor akkervogels. Tijdens het onderzoek werden elf percelen opgevolgd die gebruikt werden als eenjarige vogelstoppels, na teelten als mais, winter- of zomertarwe. De studie omvatte metingen van bodemkwaliteit (bouwvoor en nitraatresidu), vegetatieontwikkeling, onkruiddruk, bodemleven, insecten, vogels en zoogdieren.

De resultaten tonen aan dat vogelstoppels een geschikt broed- en kuikenhabitat vormen voor soorten als patrijs, kievit en gele kwikstaart. In totaal werden 94 vogelsoorten en 14 zoogdiersoorten waargenomen. De open vegetatiestructuur bleek in alle seizoenen aantrekkelijk, vooral op snijmaïspercelen. Het bodemleven bleek rijk aan loopkevers, spinnen en regenwormen, die niet alleen voedsel zijn voor akkervogels, maar ook nuttig zijn in de landbouwcontext.

Daarnaast bleken vogelstoppels landbouwkundig haalbaar, mits aandacht voor perceelskeuze, bemesting en onkruidbeheer. Een stoppel na graan vereist doorgaans een vanggewas, wat kan interfereren met de habitatkwaliteit. Bij maisstoppels bleek de onkruiddruk soms problematisch, met name bij haagwinde of hanenpoot.

Het rapport besluit dat vogelstoppels als volleveldse maatregel een interessante bijdrage kunnen leveren aan akkervogelbeheer in Vlaanderen, zeker in combinatie met andere maatregelen in een geschikt landbouwlandschap.