Eind 2021 besliste de Vlaamse Regering over de toekomst van het VLIZ. Dit kaderde binnen een nieuw af te sluiten beheersovereenkomst met de overheid. Na een jaar van evaluatie door een adviesbureau en een internationaal expertenpanel, keurde de Vlaamse Regering op 17 december 2021 een nieuwe overeenkomst goed voor de periode 2022-2026. De missie, de werkgebieden en het doelpubliek van het VLIZ blijven onveranderd. De komende beheerperiode zal het VLIZ zijn huidige activiteiten continueren en versterkt inzetten op onderzoek op het raakvlak van klimaat, oceaan en biodiversiteit.
Naast de goedkeuring van de nieuwe beheersovereenkomst, konden we in 2021 nog heel wat andere realisaties optekenen. Op 1 januari ging het ‘Decennium van Oceaanwetenschappen voor Duurzame Ontwikkeling’ van de Verenigde Naties officieel van start. Tot eind 2030 bundelen we wereldwijd de krachten om de 14de duurzame ontwikkelingsdoelstelling (SDG 14: ‘Behoud en beheer van oceaan, zeeën en mariene hulpbronnen met als doel een duurzame ontwikkeling’) en andere oceaan-gerelateerde SDG’s te behalen. Het Wereldregister van Mariene Soorten (WoRMS) is het eerste VLIZ-initiatief dat formeel erkenning kreeg als ‘Ocean Decade’-actie. Het VLIZ toont zijn ambitie om dit Oceaandecennium mee tot een succes te maken, door zijn schouders onder tal van andere initiatieven te zetten.
Daarnaast versterkte het VLIZ het afgelopen jaar de interacties binnen het Vlaamse mariene wetenschaps- en innovatieecosysteem. Dit ecosysteem omvat actoren uit zowel de Vlaamse kennisinstellingen als uit de bedrijfswereld. Net als het VLIZ zelf, toonde de volledige marien wetenschappelijke gemeenschap de voorbije jaren een sterke groei en visibiliteit. De door het Departement EWI, het VLIZ en De Blauwe Cluster uitgebrachte publicatie ‘Gearing up our blue knowledge’ demonstreert de kracht, de diversiteit en de potenties van het Vlaamse innovatielandschap en documenteert hoe Vlaanderen de zee inzet om haar duurzaamheidsdoelstellingen te halen. In de nabije toekomst zal het VLIZ de bestaande bilaterale samenwerkingen met de mariene onderzoeksgroepen en andere mariene actoren in Oostende en Vlaanderen nog verder uitbreiden, en nieuwe opportuniteiten verkennen voor samenwerking met niet-mariene onderzoeksgroepen.
Andere realisaties van het voorbije jaar zijn (1) het ‘Integrated Carbon Observation System’ (ICOS) en de activiteiten die het VLIZ hierin uitrolt, die een volwassen operationele fase bereikt hebben, (2) het grote aantal beleidsinformerende nota’s die onderzoeksresultaten gericht ingang doen vinden in mariene en kustgebonden beleidskwesties (o.a. omtrent klimaat, recreatieve visserij en plastic zwerfvuil), (3) het innovatieve onderzoek naar de link tussen de oceaan en de menselijke gezondheid waardoor het VLIZ een nieuwe interdisciplinaire groep van wetenschappers bij zijn werking betrekt, (4) de ontplooiing van het VLIZ Marine Robotics Centre tot een kennishub voor ‘marine autonomous systems’, (5) de voortrekkersrol van het VLIZ op het gebied van mariene burgerwetenschap, zowel op lokaal als internationaal niveau, (6) het bezoek van verschillende prominenten aan het VLIZ en het Marien Station Oostende, (7) de digitale 20ste jubileumeditie van de VLIZ Marine Science Day, en (8) het belang dat het VLIZ hecht aan menselijk kapitaal en diversiteit als basis voor zijn wetenschappelijke successen. In de sectie ‘Hoogtepunten’ van dit jaarboek zetten we enkele van deze verwezenlijkingen in de kijker. Houd er rekening mee dat dit slechts een fragmentarische weergave is van onze hele werking.
Ook in 2022 staat er weer heel wat te gebeuren. Niet in het minst de verhuis van de VLIZ-medewerkers, onze internationale partners en de collega’s van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) naar de nieuwe kantoren op de InnovOcean Campus. Nog in 2022 zal de eerste fase van de uitbreiding van het Marien Station Oostende afgerond zijn. Kortom, de start van de nieuwe beheerperiode 2022-2026 zal gepaard gaan met een aantal mijlpalen waar we als instelling met veel gezonde spanning naar uit kijken.
