VBO Focus Conjunctuur, 2022, juli: Oorlog doet kosten ontsporen. Investeringen onder druk

Elke zes maanden bevraagt het Verbond van Belgische Ondernemingen zijn leden-sectorfederaties om de economische temperatuur te meten. Uit die halfjaarlijkse bevraging blijkt dat het elan dat de Belgische bedrijven in de eerste 3 kwartalen van 2021 hadden opgebouwd na de geleidelijke afbouw van de anti-COVID-maatregelen, rond de jaarwisseling al wat aan het afzwakken was door de sterke stijgingen van de energie- en grondstoffenprijzen die zich vanaf de zomer van 2021 begonnen af te tekenen.
Door h…

Elke zes maanden bevraagt het Verbond van Belgische Ondernemingen zijn leden-sectorfederaties om de economische temperatuur te meten. Uit die halfjaarlijkse bevraging blijkt dat het elan dat de Belgische bedrijven in de eerste 3 kwartalen van 2021 hadden opgebouwd na de geleidelijke afbouw van de anti-COVID-maatregelen, rond de jaarwisseling al wat aan het afzwakken was door de sterke stijgingen van de energie- en grondstoffenprijzen die zich vanaf de zomer van 2021 begonnen af te tekenen.
Door het uitbreken van de oorlog in Oekraïne eind februari 2022 gingen de energieprijzen vervolgens helemaal door het dak en ontstond een hele reeks nieuwe prijsstijgingen voor (landbouw)grondstoffen. Dat vuurde de inflatie in België aan tot een niveau van 8 à 9%, wat er via de automatische loonindexering voor zorgt dat de loonkosten in ons land in 2022-2023 met ongeveer 11% zullen stijgen, 5 procentpunt sneller dan in onze buurlanden.
Die plotse en meer uitgesproken explosie van de kosten brengt de Belgische bedrijven in een bijzonder lastig parket. Zij zijn immers gedwongen hun prijzen op de binnen- en buitenlandse markt sterker te verhogen dan concurrenten uit de buurlanden, om nog enigszins rendabel te blijven. En dat zal niet zonder gevolgen blijven …

Op de binnenlandse markt komt de gevreesde loon-prijsspiraal al goed op gang (met een onderliggende inflatie van 5,1%). Op de buitenlandse markten zullen de prijsstijgingen, die bedrijven moeten doorvoeren om te overleven, op een termijn van 6 tot 18 maanden leiden tot dalende marktaandelen, dalende productie en dalende jobcreatie. De opnieuw toenemende loonkloof met het buitenland zal ons land ook minder aantrekkelijk maken voor buitenlandse investeringen en zal ook nieuwe delokalisaties teweegbrengen.

In een context van dalende rendabiliteit – met dus minder mogelijkheden tot zelffinanciering –, stijgende rentetarieven en een vertragende exportgroei, zullen heel wat bedrijven hun investeringsplannen ook uitstellen en/of neerwaarts bijstellen. Dat blijkt ook duidelijk uit onze enquête bij de sectorfederaties.