SERV Rapport, 2025, 20 september: Werkbaar werk bij hooggeschoolde werknemers 2023 in Vlaanderen

Deze publicatie onderzoekt hoe werkbaar jobs zijn voor hooggeschoolden in Vlaanderen. Voor het eerst maakt de Werkbaarheidsmonitor 2023 onderscheid tussen bachelors, masters en doctoraathouders (PhD’s). De resultaten tonen duidelijke verschillen in jobinhoud, werkomstandigheden en werkbeleving naargelang het opleidingsniveau.

Hooggeschoolden werken vaker in de niet-commerciële dienstverlening, zoals onderwijs, zorg en overheidsdiensten, en meestal in grote organisaties. Bachelors zijn vaak bedie…

Deze publicatie onderzoekt hoe werkbaar jobs zijn voor hooggeschoolden in Vlaanderen. Voor het eerst maakt de Werkbaarheidsmonitor 2023 onderscheid tussen bachelors, masters en doctoraathouders (PhD’s). De resultaten tonen duidelijke verschillen in jobinhoud, werkomstandigheden en werkbeleving naargelang het opleidingsniveau.

Hooggeschoolden werken vaker in de niet-commerciële dienstverlening, zoals onderwijs, zorg en overheidsdiensten, en meestal in grote organisaties. Bachelors zijn vaak bediende, terwijl masters en PhD’s vaker leidinggeven of een hogere functie bekleden. Meer dan de helft van de PhD’s heeft een leidinggevende rol.

Hooggeschoolden doen het vaakst overuren (52%) en zijn vaker bereikbaar buiten de werkuren. Ook telewerk verschilt sterk: bij PhD’s telewerkt 74% systematisch, bij masters 54% en bij bachelors 29%. Bij kortgeschoolden is dit amper 5%. Hoe hoger het diploma, hoe meer telewerk mogelijk is, vooral omdat het vaak gaat om bureauwerk.

Een hoger diploma vergroot de kans op werkbaar werk. Bij 53% van de hooggeschoolden zijn er geen werkbaarheidsknelpunten, tegenover 52% bij middengeschoolden en 43% bij kortgeschoolden. Toch kampt 37% van de hooggeschoolden met werkstress; 14% meldt burn-outsymptomen. Vooral bachelors zijn kwetsbaar. Daartegenover rapporteren ze minder motivatieproblemen en hebben ze meer leermogelijkheden dan de andere groepen. Voor PhD’s zijn deze cijfers het gunstigst.

Hooggeschoolden rapporteren ook minder vaak routinematig werk (13%) en meer autonomie. Binnen deze groep lopen bachelors opnieuw meer risico op eentonig werk of een gebrek aan autonomie. Slechts 10% meldt een tekort aan steun van de leidinggevende, wat lager ligt dan bij andere opleidingsniveaus.

PhD’s onderscheiden zich opvallend. Ze hebben vaker een tijdelijk contract, werken voltijds en presteren veel overuren zonder compensatie. Toch melden ze minder vaak burn-outsymptomen en motivatieproblemen. Ze hebben meestal een hogere functie, ervaren veel taakvariatie en autonomie en vinden hun werk boeiend. Ze achten doorwerken tot het pensioen haalbaarder en zijn vaker bereid om ook na het pensioen actief te blijven. Ondanks hun tijdelijk contract ervaren ze niet meer jobonzekerheid dan andere hooggeschoolden.