Over het design en management van inspraakprocessen

Uit een vergelijkende internationale verkenning blijkt een groei in het aantal en in de diversiteit aan inspraak-, consultatie- en participatiearrangementen in de bestuurskundige praktijk (Van Damme & Brans, 2008). Dat kunnen zowel direct-aggregatieve vormen zijn, zoals referenda en burgerbevragingen, direct-integratieve vormen zoals open planprocessen en consensusconferenties, als meervoudige arrangementen die aggregatie en deliberatie combineren. Tegelijkertijd blijven echter meer traditio…

Uit een vergelijkende internationale verkenning blijkt een groei in het aantal en in de diversiteit aan inspraak-, consultatie- en participatiearrangementen in de bestuurskundige praktijk (Van Damme & Brans, 2008). Dat kunnen zowel direct-aggregatieve vormen zijn, zoals referenda en burgerbevragingen, direct-integratieve vormen zoals open planprocessen en consensusconferenties, als meervoudige arrangementen die aggregatie en deliberatie combineren. Tegelijkertijd blijven echter meer traditionele inspraakarrangementen zoals adviesraden en openbaar onderzoek behouden. Deze ontwikkeling kan gezien worden in het licht van enerzijds een professionalisering en vermaatschappelijking van beleid, maar ook van een verdergaande juridisering van beleid, wat zich bijvoorbeeld uit in het wettelijk verankeren van inspraak- en beroepmogelijkheden. Daarnaast is er sprake van een tegenbeweging die bestuurlijke daadkracht en doorzettingsvermogen, en het primaat van de politiek voorstaat. Het gevolg van deze groei aan allerlei inspraakarrangementen is immers een verhoogde competitie op het vlak van consultatie, participatie en beleidsadvisering met een toevloed aan concurrerende argumentaties en kennisclaims, en met de nodige “bestuurlijke drukte” en “stroperige besluitvorming” tot gevolg.