Naar een prestatie-geïnformeerd woonbeleid: Nadere uitwerking van het evaluatiekader en van een voorstel voor een prestatiemeetsysteem voor het Vlaamse woonbeleid

Het voornaamste doel van dit onderzoek was om het beleidsveld Wonen te ondersteunen bij het voorbereiden van een prestatiegeïnformeerde begroting. Bij dergelijke begroting wordt de relatie gelegd tussen uitgaven, doelstellingen en prestaties. De vraag is niet langer alleen hoeveel overheidsmiddelen worden uitgegeven, ook wat met die uitgaven wordt bereikt. In dit rapport gaan we na hoe dit concreet kan vormen krijgen in het Vlaamse woonbeleid.

Na een nadere toelichting bij de context en bij wat …

Het voornaamste doel van dit onderzoek was om het beleidsveld Wonen te ondersteunen bij het voorbereiden van een prestatiegeïnformeerde begroting. Bij dergelijke begroting wordt de relatie gelegd tussen uitgaven, doelstellingen en prestaties. De vraag is niet langer alleen hoeveel overheidsmiddelen worden uitgegeven, ook wat met die uitgaven wordt bereikt. In dit rapport gaan we na hoe dit concreet kan vormen krijgen in het Vlaamse woonbeleid.

Na een nadere toelichting bij de context en bij wat prestatiegeïnformeerd begroten is, volgt in dit rapport een uitgebreide theoretische denkoefening, waarin op basis van informatie uit beleidsdocumenten, workshops en bilaterale gesprekken met experts van het agentschap Wonen in Vlaanderen doelstellingen en instrumenten van het Vlaamse woonbeleid aan elkaar worden gekoppeld. We concludeerden dat de huidige formulering van de strategische en operationele doelstellingen weinig bijsturing nodig hebben. In de toekomst kan wel overwogen worden om de formulering van de operationele doelstellingen iets nauwer te laten aansluiten bij de manier die in de wetenschappelijke literatuur beoogd wordt. Dit betekent dat deze best zoveel mogelijk geformuleerd worden in termen van (gewenst) gedrag van individuen en organisaties of in termen van infrastructurele condities. Zo vormen ze een nog duidelijker aangrijpingspunt voor de evaluatie van beleidsinstrumenten.

Vervolgens reikt het rapport een systematische methodiek aan voor de evaluatie van beleidsinstrumenten. We stellen voor om telkens volgende inhoudelijke elementen aan bod te laten komen:

• een beschrijving van de maatschappelijke context, de relevante noden en doelstellingen;
• een internationale vergelijking die bestudeert hoe men in het buitenland een antwoord tracht te formuleren op de maatschappelijke nood waarop het onderzochte beleidsinstrument wil inspelen;
• een systematische beoordeling van volgende 12 evaluatiecriteria: relevantie, coherentie, consistentie, doelbereik, spaarzaamheid, technische efficiëntie of doelmatigheid, kosteneffectiviteit, doeltreffendheid/effectiviteit, adequaatheid, duurzaamheid, interne logica en draagvlak.

Tot slot zijn, opnieuw via workshops met medewerkers van het Agentschap Wonen in Vlaanderen, indicatoren gedefinieerd die toelaten de outputs te meten die verbonden zijn aan beleidsinstrumenten. De Vlaamse woonmonitor (zie Winters, 2021) is een meetsysteem dat beoogt via een beperkt aantal indicatoren de effecten van het woonbeleid op niveau van strategische doelstellingen te meten. Met dit nieuwe rapport is er nu ook een lijst van potentiële indicatoren beschikbaar om de outputs op niveau van operationele doelstellingen te meten.