Een tunnel in een waterput (Tielt, W.-Vl.): een vluchtroute uit de Eerste Wereldoorlog? Eindverslag van een toevalsvondst

Bij verbouwingswerken aan een beschermde woning in de Nieuwstraat 7 in Tielt werd in 2017 een opmerkelijke ontdekking gedaan: onder de binnenkoer van dit statige herenhuis kwamen een waterput, een verticale schacht en een bijna 10 meter lange gemetste tunnel aan het licht. Het archeologisch onderzoek, uitgevoerd door het Agentschap Onroerend Erfgoed, suggereert dat het zou kunnen gaan om een vluchtroute uit de Eerste Wereldoorlog.

Tijdens de oorlog huisvestte dit pand namelijk het kaartenkabinet…

Bij verbouwingswerken aan een beschermde woning in de Nieuwstraat 7 in Tielt werd in 2017 een opmerkelijke ontdekking gedaan: onder de binnenkoer van dit statige herenhuis kwamen een waterput, een verticale schacht en een bijna 10 meter lange gemetste tunnel aan het licht. Het archeologisch onderzoek, uitgevoerd door het Agentschap Onroerend Erfgoed, suggereert dat het zou kunnen gaan om een vluchtroute uit de Eerste Wereldoorlog.

Tijdens de oorlog huisvestte dit pand namelijk het kaartenkabinet van het Duitse Vierde Leger, onderdeel van het Armee Oberkommando IV (AOK IV). Vanuit deze locatie, centraal in Tielt en buiten schootsafstand van het front, coördineerde het Duitse leger zijn operaties aan het westfront. De tunnel zou toegang gegeven hebben tot een naastgelegen kelder, wat een ongeziene toegang of ontsnapping mogelijk maakte voor de Duitse legerleiding. Hoewel er geen tastbare vondsten zijn die dit definitief bevestigen, wijzen de bouwhistorische gegevens (zoals de datering van de schacht na 1909), de vorm van de tunnel (typisch voor militaire toepassingen) en de ligging van het pand op een strategisch verdedigingsplan.

Het archeologisch rapport beschrijft in detail hoe de tunnel met een tongewelf werd verbonden met de waterput via metalen liggers, en hoe beide structuren zorgvuldig zijn afgewerkt. Daarnaast werden ook twee citernes aangetroffen, vermoedelijk behorend tot de oorspronkelijke 18de-eeuwse uitrusting van het herenhuis.

Het onderzoek toont aan hoe toevallige vondsten tijdens verbouwingen een unieke inkijk kunnen geven in de lokale geschiedenis en in het bijzonder in de militaire infrastructuur van de Eerste Wereldoorlog in West-Vlaanderen. De vondst draagt bij tot de kennis van het strategisch belang van Tielt tijdens WOI, waar niet alleen de legerleiding verbleef maar ook voorzieningen voor duizenden frontsoldaten werden uitgebouwd. De firma De Coene uit Kortrijk werd destijds zelfs ingezet voor het interieur van het kaartenkabinet.