Covivat Beleidsnota 5: De doeltreffendheid van ons sociaal vangnet in corona tijden

De COVID-crisis zet het belang van onze sociale zekerheid eens te meer in de kijker. Grote groepen werknemers deden en doen een beroep op tijdelijke werkloosheidsbescherming. Bovendien valt te verwachten dat ook in de nabije toekomst de werkloosheidsverzekeringen een belangrijke rol zullen blijven spelen. De mate waarin onze sociale zekerheid erin zal slagen om enerzijds de levensstandaard van getroffen gezinnen te beschermen, en anderzijds hen afdoende te beschermen tegen armoede, zal in grote …

De COVID-crisis zet het belang van onze sociale zekerheid eens te meer in de kijker. Grote groepen werknemers deden en doen een beroep op tijdelijke werkloosheidsbescherming. Bovendien valt te verwachten dat ook in de nabije toekomst de werkloosheidsverzekeringen een belangrijke rol zullen blijven spelen. De mate waarin onze sociale zekerheid erin zal slagen om enerzijds de levensstandaard van getroffen gezinnen te beschermen, en anderzijds hen afdoende te beschermen tegen armoede, zal in grote mate bepalen hoe mensen de lockdown en de komende crisis zullen ervaren.

In deze nota focussen we op het tweede doel van de sociale zekerheid, namelijk in welke mate ze beschermt tegen armoede. We houden hierbij rekening met de maatregelen die de federale en Vlaamse regering bij aanvang van de lockdown invoerden om een sterke inkomensterugval te voorkomen voor werknemers die zonder werk vielen. In welke mate hebben de ingrepen voor tijdelijk werklozen de sociale zekerheid tijdelijk doeltreffender gemaakt? Hoe doeltreffend zal onze sociale zekerheid zijn wanneer deze maatregelen aflopen?

We vinden dat, ondanks de extra ondersteuning, de vervangingsuitkeringen niet volstaan voor een menswaardig leven wanneer meerdere personen in het gezin afhangen van één uitkering, zoals het geval is bij alleenstaande ouders of eenverdienersgezinnen. Deze observatie geldt a fortiori voor uitkeringen die in een latere fase van de crisis waarschijnlijk aan belang zullen winnen, zoals werkloosheids- en bijstandsuitkeringen.