Beleids- en begrotingstoelichting (BBT) naar aanleiding van de begrotingsopmaak 2026: Justitie en handhaving

Deze toelichting bij de begroting 2026 beschrijft het Vlaamse beleid inzake justitie, handhaving en bestuursrechtspraak. De nadruk ligt op een versterkte rol voor slachtoffers, een kordate aanpak van daders, een innovatieve strafuitvoering en een meer digitale, uniforme handhaving.

De centrale pijlers zijn:

• een warm en toegankelijk beleid voor slachtoffers,

• een responsabiliserende begeleiding van daders gericht op re-integratie,

• een hervorming van de justitiehuizen,

• versterking van de fo…

Deze toelichting bij de begroting 2026 beschrijft het Vlaamse beleid inzake justitie, handhaving en bestuursrechtspraak. De nadruk ligt op een versterkte rol voor slachtoffers, een kordate aanpak van daders, een innovatieve strafuitvoering en een meer digitale, uniforme handhaving.

De centrale pijlers zijn:

• een warm en toegankelijk beleid voor slachtoffers,

• een responsabiliserende begeleiding van daders gericht op re-integratie,

• een hervorming van de justitiehuizen,

• versterking van de forensische zorg,

• digitalisering van justitie en handhaving (onder meer via het Vlaams Handhavingsplatform),

• en de oprichting van gespecialiseerde afdelingen binnen justitie voor slachtoffers, daders en gezinnen.

Binnen het jeugddelinquentiebeleid wordt in 2026 een grote verschuiving ingezet: gemeenschapsinstellingen, het detentiecentrum en gerelateerde ondersteuning worden overgeheveld van Welzijn naar Justitie. Hiermee wil de Vlaamse overheid komen tot een samenhangend en effectief beleid.

De Vlaamse aanpak van intrafamiliaal en seksueel geweld krijgt extra aandacht, onder andere via een nieuw actieplan en uitbreiding van het aantal Veilige Huizen. Ook grensoverschrijdend gedrag en historisch misbruik worden verder aangepakt via structurele meldpunten en bemiddelingskanalen.

Wat betreft daders wordt sterk ingezet op preventie van recidive, onder meer via het RNR-model (risk-need-responsivity), vernieuwde gedragstrainingen, een hervorming van de werkstraffen, en trajectbegeleiding richting werk en onderwijs. Elektronisch toezicht wordt verfijnd met nieuwe toepassingen zoals alcohol- en drugsmonitoring.

De bestuursrechtspraak wordt hervormd richting een snellere, transparantere werking met eenvoudige procedures en digitale procesvoering. Ook de bestuurlijke handhaving wordt versterkt via het Kaderdecreet en de uitbreiding van het Handhavingsplatform naar alle materies en inspectiediensten.