De Dorpskrant 2025: Ruimtelijke vernieuwing en dorpsverdichting in Vlaanderen

Deze publicatie bundelt de resultaten van het traject ‘Dorpelijkheid’ dat het Team Vlaams Bouwmeester voerde tussen 2020 en 2025. Ze onderzoekt hoe dorpen in Vlaanderen ruimtelijk kunnen verdichten zonder hun karakter te verliezen. De krant brengt essays, ontwerpen en praktijkcases samen waarin ontwerpers, kunstenaars, filosofen en beleidsmakers reflecteren op de toekomst van het dorp.

De centrale vraag is hoe ‘dorpelijkheid’ kan samengaan met noodzakelijke verdichting en klimaatadaptatie. Vanui…

Deze publicatie bundelt de resultaten van het traject ‘Dorpelijkheid’ dat het Team Vlaams Bouwmeester voerde tussen 2020 en 2025. Ze onderzoekt hoe dorpen in Vlaanderen ruimtelijk kunnen verdichten zonder hun karakter te verliezen. De krant brengt essays, ontwerpen en praktijkcases samen waarin ontwerpers, kunstenaars, filosofen en beleidsmakers reflecteren op de toekomst van het dorp.

De centrale vraag is hoe ‘dorpelijkheid’ kan samengaan met noodzakelijke verdichting en klimaatadaptatie. Vanuit de vaststelling dat bestaande stedelijke modellen vaak slecht passen in dorpskernen, zoekt men naar alternatieve typologieën die ontmoeting en collectief wonen mogelijk maken. Beeldende kunstenaars en studenten verkenden via artistieke projecten en summerschoolscenario’s wat het dorp vandaag betekent, zowel fysiek als sociaal.

Verschillende dorpen, waaronder Wevelgem en Moorsele, dienden als casus. In Moorsele werkten studenten een voorstel uit om het versteende dorpsplein opnieuw in te richten als levendige ontmoetingsplek, met ruimte voor verenigingen en natuur. In Niel en Vlimmeren werd onderzocht hoe binnengebieden getransformeerd kunnen worden tot een schakeling van private en gedeelde ruimten. Ook in Olsene, Zele, Beigem en Grasheide experimenteerden ontwerpteams met nieuwe woonvormen die erfgoed, collectieve ruimte en betaalbaarheid combineren.

De krant stelt fundamentele vragen over hoe we willen wonen: wat maakt een dorp tot een dorp? En hoe kunnen architectuur en stedenbouw bijdragen aan leefbare, inclusieve gemeenschappen in een tijd van verstedelijking en klimaatverandering?