De Boomkikker was tot voor kort de zeldzaamste amfibie van West-Vlaanderen. Hij komt enkel nog voor in de Zwinstreek en was er tot voor kort bijna uitgestorven. Het is een Europees streng beschermde soort die het op veel plaatsen moeilijk heeft. Recente natuurherstelmaatregelen in de duin-polderovergang nabij het Zwin en in aangrenzend Zeeuws-Vlaanderen hebben geleid tot een spectaculaire toename
tot bijna 4.000 roepende mannetjes in het hele gebied. Dit actieplan beoogt om de Boomkikker na decennialange afwezigheid opnieuw tot in Damme en Lapscheure te laten uitbreiden.
De soort komt voor in kleinschalig landschap met zonbeschenen heldere poelen met veel waterplanten en zonder vis. Het landbiotoop is zeker zo belangrijk omdat ze daar het grootste deel van het jaar doorbrengen. Overdag zonnen de dieren graag op bladeren en takken van struwelen, met een grote voorkeur voor bramen. De bloemen en bessen trekken veel insecten aan, waar ze ’s nachts op jagen. Door zuignapjes aan hun tenen kunnen ze perfect klimmen, tot metershoog.
Elders in Vlaanderen zijn heel weinig vindplaatsen overgebleven, vooral in de Limburgse Kempen en Maasvallei. Op de Vlaamse Rode Lijst staat de Boomkikker als ‘ernstig bedreigd’ vermeld, de hoogste categorie. Het is daarom een prioritaire soort voor soortbescherming in de provincie West-Vlaanderen.
De hoofddoelstelling van dit soortactieplan is om ononderbroken verbindingen te realiseren tussen de huidige grote populatiekernen en opnieuw te ontwikkelen populaties in Damme en Lapscheure. Dit zal zo veel mogelijk langs bestaande landschappelijke infrastructuren gebeuren, zoals de talloze oude dijken en waterlopen. Regelmatig worden stapstenen aangelegd, dat zijn minibiotopen met poel en struweel, waar een kleine populatie zich kan handhaven of waar zwervende exemplaren kunnen bijtanken.
De maatregelen zijn in principe gratis voor de doelgroepen, mits op een geschikte locatie. Daarnaast zal geïnvesteerd worden in vorming en sensibilisatie van het doelpubliek, dat vooral uit plattelandsbewoners bestaat. Maar ook in het eigen provinciedomein van het Zwin Natuur Park zal er aandacht worden besteed aan het behoud van de grote aantallen daar.
Tenslotte willen we experimenteren met een mogelijke nieuwe beheerovereenkomst om een tijdelijke bufferzone rond een voortplantingspoel aan te leggen.
De acties op het terrein zijn altijd maatwerk volgens de lokale situatie. Eén en ander zal gecoördineerd worden door onze bevoorrechte partners, in het bijzonder het Regionaal Landschap Houtland & Polders, de provinciale Gebiedswerking en de Groendienst. Externe partners zoals het polderbestuur, ANB en VLM worden eveneens betrokken. Samen zullen we landbouwers, particulieren, vrijwilligers en gemeentebesturen zo nauw mogelijk betrekken bij het soortactieplan en de uitvoering daarvan.
