Verwachte evolutie van de rundvee- en varkensstapel tegen 2030. Prognose op basis van een enquête bij het Landbouwmonitoringsnetwerk

Deze publicatie biedt een prognose van de evolutie van de rundvee- en varkensstapel in Vlaanderen tegen 2030. De inschattingen zijn gebaseerd op een enquête die in september 2024 werd uitgevoerd bij het Landbouwmonitoringsnetwerk (LMN), met focus op de intenties van veehouders. De resultaten zijn onder meer relevant in het kader van het Vlaamse stikstofbeleid en de klimaatdoelstellingen.

De studie verwacht een aanzienlijke afname van het aantal varkensbedrijven: meer dan één derde van de bevraag…

Deze publicatie biedt een prognose van de evolutie van de rundvee- en varkensstapel in Vlaanderen tegen 2030. De inschattingen zijn gebaseerd op een enquête die in september 2024 werd uitgevoerd bij het Landbouwmonitoringsnetwerk (LMN), met focus op de intenties van veehouders. De resultaten zijn onder meer relevant in het kader van het Vlaamse stikstofbeleid en de klimaatdoelstellingen.

De studie verwacht een aanzienlijke afname van het aantal varkensbedrijven: meer dan één derde van de bevraagde bedrijven geeft aan te stoppen tegen 2030. Toch zal het totale aantal varkens met ‘slechts’ 20 à 25% dalen, omdat vooral kleinere bedrijven stoppen. Daardoor zal ook de uitstoot van methaan (CH₄), lachgas (N₂O) en ammoniak (NH₃) met ongeveer 20 à 30% verminderen. Als alle varkens in 2030 in ammoniakemissiearme stallen worden gehouden, kan de ammoniakemissie zelfs met 30% dalen.

In de rundveesector worden kleinere dalingen verwacht: ongeveer 6% minder melkvee en 10 à 15% minder vleesvee. Opmerkelijk is dat 26% van de melkveehouders een toename van hun veestapel verwacht. In de vleesveehouderij ligt dat percentage veel lager. Hierdoor stijgt het aandeel melkvee binnen de totale rundveestapel, wat invloed heeft op de samenstelling van de emissiereducties: de daling in enterische methaanemissies ligt tussen 6,4% en 8,1%.

Het rapport waarschuwt wel dat de prognoses sterk afhangen van de beleids- en marktomstandigheden in de komende jaren. De economische haalbaarheid, beschikbaarheid van nutriëntenemissierechten en mogelijke nieuwe technologieën kunnen deze vooruitzichten bijsturen. De cijfers zijn gebaseerd op een representatieve steekproef via het LMN en zijn gewogen volgens typologie, leeftijd en bedrijfsgrootte.

De rundvee- en varkensstapel zijn belangrijke factoren in het Vlaamse stikstof- en klimaatbeleid. De verwachte ‘natuurlijke afvloeiing’ via pensioneringen van landbouwers en de impact van het stikstofdecreet zouden bijdragen aan het behalen van de doelstellingen. Specifiek voor West-Vlaanderen bevat het rapport echter geen uitgesplitste regionale gegevens.

Het rapport biedt verder ook een inschatting van de reductie van broeikasgas- en ammoniakemissies op basis van erkende emissiefactoren. Emissiereducties door technologische of managementmaatregelen werden enkel voor ammoniak bij varkens in aanmerking genomen, onder de veronderstelling dat alle stallen tegen 2030 emissiearm zijn ingericht.