Regards économiques, 2025, 188: Het wegtrekken van inkomen uit Belgische grootsteden richting randgemeenten

In deze publicatie, onderzoekt Vincent Vandenberghe van UCLouvain de structurele en aanhoudende afname van het gemiddeld belastbaar inkomen per inwoner in de Belgische grootsteden, zoals Brussel, Antwerpen, Gent, Brugge, Charleroi, Luik, Leuven en Namen. Waar deze steden in de jaren 1970 nog welvarende centra van economische activiteit waren, zijn ze sindsdien relatief verarmd ten opzichte van hun randgemeenten. Dit fenomeen is vooral zichtbaar in het aandeel van de steden in het nationale inkom…

In deze publicatie, onderzoekt Vincent Vandenberghe van UCLouvain de structurele en aanhoudende afname van het gemiddeld belastbaar inkomen per inwoner in de Belgische grootsteden, zoals Brussel, Antwerpen, Gent, Brugge, Charleroi, Luik, Leuven en Namen. Waar deze steden in de jaren 1970 nog welvarende centra van economische activiteit waren, zijn ze sindsdien relatief verarmd ten opzichte van hun randgemeenten. Dit fenomeen is vooral zichtbaar in het aandeel van de steden in het nationale inkomen, dat daalde van 30% in 1977 tot 20,4% in 2021.

De studie toont aan dat het inkomen van inwoners van grootstedelijke kernen nu lager ligt dan dat van de bewoners in de omliggende gemeenten. Dit geldt onder andere voor Brugge, waar het verschil met de randgemeenten aanzienlijk is, ondanks een gemiddeld hogere werkgelegenheidsgraad in vergelijking met andere steden.

De oorzaken liggen volgens de auteur onder meer in de suburbanisatie sinds de jaren 1960, waarbij gegoede bevolkingsgroepen en later ook bedrijven zich vestigden in de periferie. Hierdoor verhuizen niet alleen inwoners met hogere inkomens, maar volgen ook ondernemingen — met name in en rond Brussel. Tussen 2014 en 2021 verloor Brussel netto 810 bedrijven aan de omliggende provincies, goed voor 29.218 jobs en bijna 12 miljard euro omzet (pagina 8, tabel).

De Belgische situatie blijkt bovendien uniek in internationaal perspectief: waar in andere Europese landen en de VS grootsteden gemiddeld rijker blijven dan hun omgeving, is het in België net omgekeerd. Brussel is zelfs de enige nationale hoofdstad waar het centrum significant armer is dan de omliggende gemeenten (pagina 10, figuur 4).

Tot slot formuleert de studie beleidsopties: enerzijds via meer intergemeentelijke of interregionale solidariteit en fiscale herverdeling, anderzijds via een heropleving van de grootstedelijke leefkwaliteit, bijvoorbeeld door investeringen in onderwijs, werkgelegenheid en stedelijke infrastructuur zoals mobiliteit, publieke diensten, cultuur en vergroening.

Deze tekst is automatisch gegenereerd door AI. Deze tekst kan onnauwkeurigheden bevatten. Controleer altijd op juistheid en actualiteit aan de bron.