Ontwerp van decreet tot wijziging van verschillende decreten van het beleidsdomein Omgeving: Implementatie Europese regelgeving hernieuwbare energie (RED III), kritieke grondstoffen (CRMA), nettonultechnologie (NZIA)

Na advies van de SARO en de Minaraad hecht de Vlaamse Regering opnieuw haar principiële goedkeuring aan het voorontwerp van decreet tot wijziging van verschillende decreten van het beleidsdomein Omgeving in het kader van de implementatie van Europese regelgeving over hernieuwbare energie, kritieke grondstoffen en nettonultechnologie. De Europese Richtlijn 'RED III' is op 20 november 2023 in werking getreden. Deze richtlijn brengt wijzigingen aan in het wetgevingskader vo…

Na advies van de SARO en de Minaraad hecht de Vlaamse Regering opnieuw haar principiële goedkeuring aan het voorontwerp van decreet tot wijziging van verschillende decreten van het beleidsdomein Omgeving in het kader van de implementatie van Europese regelgeving over hernieuwbare energie, kritieke grondstoffen en nettonultechnologie. De Europese Richtlijn 'RED III' is op 20 november 2023 in werking getreden. Deze richtlijn brengt wijzigingen aan in het wetgevingskader voor hernieuwbare energie tot 2030 en daarna, met inbegrip van bepalingen om de vergunningsprocedures voor hernieuwbare-energieprojecten te stroomlijnen. Daarnaast zijn er recent twee Europese verordeningen met impact op de omgevingsvergunningverlening: de Europese verordening tot vaststelling van een kader om een veilige en duurzame voorziening van kritieke grondstoffen te waarborgen (CRMA-verordening); en de verordening tot vaststelling van een kader van maatregelen ter versterking van het Europese ecosysteem voor de productie van nettonultechnologie (NZIA-verordening). Zowel de RED III richtlijn als de verordeningen maken het nodig om de Vlaamse wetgeving rond vergunningen aan te vullen. De Vlaamse Regering hecht daarom haar principiële goedkeuring aan het voorontwerp van decreet dat zorgt voor de omzetting van deze regelgeving. Het voorontwerp van decreet wordt nu voor advies voorgelegd aan de Raad van State.

De Vlaamse Regering past met dit (ontwerp van) decreet verschillende bestaande decreten in het beleidsdomein Omgeving aan. Het doel is de Vlaamse wetgeving in lijn te brengen met recente Europese regelgeving omtrent hernieuwbare energie (RED III), kritieke grondstoffen (CRMA) en nettonultechnologieën (NZIA). De publicatie beschrijft hoe Vlaanderen Europese Richtlijnen en Verordeningen omzet en concretiseert in het Vlaamse omgevingsbeleid, ruimtelijke ordening en vergunningsprocedures.

Het decree…

De Vlaamse Regering past met dit (ontwerp van) decreet verschillende bestaande decreten in het beleidsdomein Omgeving aan. Het doel is de Vlaamse wetgeving in lijn te brengen met recente Europese regelgeving omtrent hernieuwbare energie (RED III), kritieke grondstoffen (CRMA) en nettonultechnologieën (NZIA). De publicatie beschrijft hoe Vlaanderen Europese Richtlijnen en Verordeningen omzet en concretiseert in het Vlaamse omgevingsbeleid, ruimtelijke ordening en vergunningsprocedures.

Het decreet heeft directe gevolgen voor de werking van lokale en provinciale besturen in Vlaanderen, die als plannende overheid betrokken zijn bij het aanduiden van versnellingszones en het behandelen van vergunningen. 
Een versnellingszone is een specifiek geografisch gebied dat door een overheid wordt aangeduid als bijzonder geschikt voor de snelle uitrol van installaties voor de productie van hernieuwbare energie.

Achtergrond en Europese context

De RED III-richtlijn (2023/2413) is gericht op het versnellen van de uitrol van hernieuwbare energie richting 2030. De verordening CRMA (2024/1252) betreft het veiligstellen van de voorziening van kritieke grondstoffen die essentieel zijn voor de groene transitie. De NZIA-verordening (2024/1735) versterkt het Europese ecosysteem voor de productie van nettonultechnologie, zoals windmolens, batterijen en warmtepompen. Hoewel Europese verordeningen rechtstreeks van toepassing zijn, verplichten ze lidstaten (en dus ook Vlaanderen) om o.a. één centraal contactpunt aan te duiden en bepaalde termijnen in te bouwen in de nationale regelgeving.

Belangrijkste wijzigingen en impact

• Vergunningen voor hernieuwbare energie: Het decreet introduceert snellere en gestroomlijnde vergunningsprocedures voor projecten rond hernieuwbare energie (bv. zonnepanelen, windturbines), met duidelijk onderscheid tussen 'versnellingszones' (gebieden aangewezen voor snelle uitrol) en overige gebieden. Voor projecten in versnellingszones gelden kortere maximale doorlooptijden en versoepelingen rond milieueffectrapportage, mits aan Europese voorwaarden wordt voldaan.

• Aanduiding van versnellingszones: Vlaanderen werkt aan de inventarisatie en aanduiding van gebieden waar hernieuwbare energie versneld kan worden uitgerold, inclusief een transparante procedure met publieke inspraak en milieubeoordeling.

• Contactpunt en procedurehandboek: Er wordt een uniek (centraal) contactpunt ingesteld dat ontwikkelaars en bedrijven begeleidt in het aanvraagproces, in lijn met de Europese verplichtingen. Ook zal een procedurehandboek ter beschikking gesteld worden.

• Specifieke termijnen: De Europese regelgeving legt maximumtermijnen op voor de behandeling van aanvragen (bijvoorbeeld 12 maanden binnen versnellingszones, 2 jaar daarbuiten), wat nu ook in het Vlaamse decreet is vastgelegd.

• Beleid rond kritieke grondstoffen en nettonultechnologie: Naast energieprojecten bevat het decreet ook maatregelen om de vergunningsprocedures voor projecten inzake kritieke grondstoffen (zoals lithium, zeldzame aardmetalen) en nettonultechnologieën te stroomlijnen en coördineren.

Het decreet is principieel goedgekeurd en wordt verder voorgelegd aan de Strategische Adviesraad Ruimtelijke Ordening – Onroerend Erfgoed (SARO) en de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen (Minaraad) voor spoedadvies, alvorens de parlementaire behandeling volgt.

Na advies van de Raad van State hecht de Vlaamse Regering haar definitieve goedkeuring aan het ontwerp van decreet tot wijziging van verschillende decreten van het beleidsdomein Omgeving in het kader van de implementatie van Europese regelgeving over hernieuwbare energie, kritieke grondstoffen en nettonultechnologie. De Europese Richtlijn 'RED III' is op 20 november 2023 in werking getreden. Deze richtlijn brengt wijzigingen aan in het wetgevingskader voor hernieuwbare e…

Na advies van de Raad van State hecht de Vlaamse Regering haar definitieve goedkeuring aan het ontwerp van decreet tot wijziging van verschillende decreten van het beleidsdomein Omgeving in het kader van de implementatie van Europese regelgeving over hernieuwbare energie, kritieke grondstoffen en nettonultechnologie. De Europese Richtlijn 'RED III' is op 20 november 2023 in werking getreden. Deze richtlijn brengt wijzigingen aan in het wetgevingskader voor hernieuwbare energie tot 2030 en daarna, met inbegrip van bepalingen om de vergunningsprocedures voor hernieuwbare-energieprojecten te stroomlijnen. Daarnaast zijn er recent twee Europese verordeningen met impact op de omgevingsvergunningverlening: de Europese verordening tot vaststelling van een kader om een veilige en duurzame voorziening van kritieke grondstoffen te waarborgen (CRMA-verordening); en de verordening tot vaststelling van een kader van maatregelen ter versterking van het Europese ecosysteem voor de productie van nettonultechnologie (NZIA-verordening). Zowel de RED III richtlijn als de verordeningen maken het nodig om de Vlaamse wetgeving rond vergunningen aan te vullen. Het ontwerp van wijzigingsdecreet wordt nu ingediend bij het Vlaams Parlement.