Vloethemveld is een uniek gebied. Diverse aspecten van natuur en erfgoed hebben een belangrijke rol gespeeld in de historische ontwikkeling van het domein Vloethemveld en zullen dit ook in de toekomst bijven doen. Er zijn eeuwenoude sporen te vinden van hoe mensen hebben geprobeerd deze woeste gronden te ontginnen. In de 20ste eeuw speelde het gebied een belangrijke rol als munitiedepot, krijgsgevangenenkamp en militair domein. Vandaag is de kern van het Vloethemveld een Natura 2000-gebied in volle ontwikkeling. Landbouwers beheren het ontginningslandschap, recreanten zoeken deze plek op omwille van de rust en de stilte. Diverse partners zoals de gemeenten Zedelgem en Jabbeke, de Vlaamse Landmaatschappij en het Agentschap Natuur en Bos zijn reeds enige tijd actief bezig om dit gebied te ontwikkelen tot een natuurgericht, cultuur-toeristisch en recreatief project met regionale uitstraling.
In het verleden werden reeds een aantal studies uitgevoerd die de natuur- en erfgoedwaarden en ontwikkeling of beheer van het gebied in kaart hebben gebracht, o.m. de studie van SUM-Research dd. 2013 omtrent de militair-historische erfgoedwaarden van het voormalige munitiedepot en POW-kamp Vloethemveld, het inrichtingsplan Moubeek-Vloethemveld opgemaakt door de Vlaamse Landmaatschappij dd. 2015 en het geïntegreerd natuurbeheersplan opgemaakt door de WVI in opdracht van het Agentschap Natuur en Bos uit 2012. Deze studies vormen mee de basis voor het huidige herbestemmings- en onthaalplan.
In dit plan beschrijven we hoe alle bezoekers en gebruikers van het gebied verwelkomd kunnen worden op een manier die past bij het gebied, nl. met respect voor de natuur, het erfgoed en de rust. Dit plan geeft het basiskader en de visie weer voor de toekomstige ontwikkeling van het volledige domein Vloethemveld enerzijds en Kamp Vloethemveld anderzijds. Het plan beschrijft o.m. de realisatie van de publieke herbestemming, inrichting en hergebruik van diverse erfgoedelementen in het afgesloten militair kamp, de begeleiding van de bezoekers in het domein Vloethemveld en hun beleving, de organisatie van het dagelijkse beheer en openstelling, de inrichting van een aantal belangrijke projectzones waaronder de onthaalzone, en de investerings- en exploitatienoden in het kader van een duurzame en kwaliteitsvole toekomstige openstelling.
Het uitgangspunt voor het voorliggend plan vormt het natuurgebied dat in beheer is bij het Agentschap Natuur en Bos en waarrond er een ontmoetingsplek wordt gecreëerd voor diverse doelgroepen. Bij het uitwerken van een dergelijke ontmoetingsplek staan respect en zorg voor de natuur en het aanwezige erfgoed centraal. Het stimuleren van een actieve natuur- en erfgoedbeleving (roerend en onroerend, materieel en immaterieel) zijn hierbij van belang. Volgende elementen worden gerespecteerd om tot een duurzaam herbestemmings- en onthaalplan te komen:
- het dagelijkse beheer en de verdere publieksgerichte ontwikkeling van het gebied gebeurt op een interdiscplinaire en participatieve wijze door de uitbouw van een praktische en haalbare samenwerking tussen de diverse betrokken partners en de lokale bevolking;
- door het ontwikkelen van meervoudige types van openstelling en verhaallijnen kunnen de natuur en het erfgoed op een gerichte en actieve wijze voor iedereen worden ontsloten;
- door te streven naar een kwaliteitsvolle, duurzame en maatschappelijk relevante exploitatie kan men op langere termijn een goede openstelling en herbestemming van zowel het erfgoed, als de natuur garanderen;
- door het realiseren van de vooropgestelde instandhoudingsdoelstellingen, zoals vastgesteld in het beheersplan, kunnen de landschappelijke en bouwkundige erfgoedwaarden ontsloten worden;
- met het herbestemmings- en onthaalplan streven we naar een erkenning als ‘open’ erfgoed waardoor er een verankering ontstaat tussen de beleidsafdelingen natuur en erfgoed.
