Negende monitoringsverslag spoorwegmarkt EU: evolutie goederen- en passagiersvervoer, infrastructuur en concurrentiepositie 2018-2022

Dit negende monitoringsverslag biedt een overzicht van de ontwikkelingen in de Europese spoorwegmarkt tussen 2018 en 2022. De coronapandemie had een ingrijpende maar tijdelijke impact op het spoorvervoer: het aantal passagierskilometers daalde in 2020 met 46% maar herstelde zich tot 96% van het pre-pandemische niveau in 2022. Het goederenvervoer kende slechts een lichte daling en was in 2021 al opnieuw op peil.

Het modale aandeel van het spoor in het passagiersvervoer over land in de EU-27 groei…

Dit negende monitoringsverslag biedt een overzicht van de ontwikkelingen in de Europese spoorwegmarkt tussen 2018 en 2022. De coronapandemie had een ingrijpende maar tijdelijke impact op het spoorvervoer: het aantal passagierskilometers daalde in 2020 met 46% maar herstelde zich tot 96% van het pre-pandemische niveau in 2022. Het goederenvervoer kende slechts een lichte daling en was in 2021 al opnieuw op peil.

Het modale aandeel van het spoor in het passagiersvervoer over land in de EU-27 groeide licht van 7,8% in 2018 tot 8,1% in 2022, terwijl het aandeel van het spoor in het goederenvervoer daalde van 18,7% naar 17,2%, ten gunste van wegvervoer. Tegelijkertijd werden aanzienlijke investeringen gedaan in spoorinfrastructuur: de uitgaven stegen tot 50,8 miljard euro, waarbij 57% van het netwerk geëlektrificeerd was. Het aantal hogesnelheidslijnen groeide met 1.100 km.

Marktliberalisering leidde tot meer concurrentie. In 2022 hadden nieuwe spelers 49% marktaandeel in het goederenvervoer en 21% in het passagiersvervoer op basis van openbaredienstverplichtingen. De openstelling van de markt zal verder worden versterkt door het vierde spoorwegpakket, dat sinds eind 2023 volledig van kracht is.

Duurzaamheid is een belangrijk motief: het spoor vertegenwoordigt slechts 0,3% van de broeikasgasemissies in de EU-vervoerssector. Daarom is het een sleutelelement in de Europese Green Deal en het streven naar klimaatneutraliteit tegen 2050.

Er zijn echter blijvende uitdagingen, zoals capaciteitsproblemen, betrouwbaarheid en arbeidsvergrijzing. Het aandeel vrouwen in de sector blijft laag (23%) en het personeelsbestand vergrijst, ondanks lichte verbeteringen. Geluidshinder door het spoor treft nog steeds 22 miljoen Europeanen.