Measuring social protection for older people with long-term care needs in Belgium. A report on the completion of an OECD data collection questionnaire

De sociale bescherming voor de kosten van langdurige zorg verschilt aanzienlijk tussen landen onderling en tot op heden ontbreekt een systematische vergelijking van de ervaringen van mensen met behoefte aan langdurige zorg in verschillende landen. Als antwoord op deze informatiekloof hebben de OESO en de Europese Commissie (EC) een project opgezet om kwantitatieve vergelijkingen te maken van de sociale bescherming voor langdurige zorg in OESO‐ en EU‐landen, waarbij ze gebruikmaken van de method…

De sociale bescherming voor de kosten van langdurige zorg verschilt aanzienlijk tussen landen onderling en tot op heden ontbreekt een systematische vergelijking van de ervaringen van mensen met behoefte aan langdurige zorg in verschillende landen. Als antwoord op deze informatiekloof hebben de OESO en de Europese Commissie (EC) een project opgezet om kwantitatieve vergelijkingen te maken van de sociale bescherming voor langdurige zorg in OESO‐ en EU‐landen, waarbij ze gebruikmaken van de methode van type‐gevallen. Sociale bescherming omvat zowel uitkeringen – voorzover deze afhankelijk zijn van de behoefte aan langdurige zorg – als diensten voor langdurige zorg die kostenloos of tegen gesubsidieerde prijs aan de gebruiker worden aangeboden. Een vragenlijst werd verspreid. Dit rapport beschrijft op welke manier de gegevens voor België werden verzameld en verwerkt. De volgende regelingen worden in aanmerking genomen: de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden; de forfaitaire uitkeringen voor incontinentie en chronisch zieke patiënten; de Vlaamse zorgverzekering; de ziekte‐ en invaliditeitsverzekering voor thuisverpleging en zorg in instellingen; de door de regionale overheden gereguleerde en gesubsidieerde thuiszorg (geen verpleegzorg); en dienstencheques. De gegevens hebben betrekking op 2015.

 

De resultaten tonen, ten eerste, dat de kosten van langdurige zorg die direct gedragen worden door de overheid (via de sociale ziekteverzekering, de subsidies aan de verleners van thuiszorg en de subsidies en belastingvoordelen ten gunste van dienstencheques) veel omvangrijker zijn dan de toelages in geld voor personen in afhankelijkheid die uitgekeerd worden door de federale en regionale overheden. Ten tweede wordt voor alle type‐gevallen met thuiszorg het grootste deel van de kosten gedragen door de diverse sociale systemen, van 72 % voor het type‐geval “lage behoefte ‐ hoog inkomen” tot 100 % voor het type‐geval “hoge behoefte ‐ laag inkomen”. In het algemeen neemt de beschermingsgraad toe met stijgende behoefte en daalt ze naargelang het inkomen hoger is. Ten derde blijkt dat de kosten van residentiële zorg voor de meest zorgbehoevende ouderen meestal haalbaar zijn, dankzij de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden en eventueel de Vlaamse zorgverzekering; voor ouderen lage of middelmatige zorgbehoeften en een beperkt pensioen kunnen er wel betaalbaarheidsproblemen zijn.