MAHA analyse - presentatie, 2018 : Financiële situatie van de algemene ziekenhuizen in België

Dalende resultaten, die het vermogen van de ziekenhuissector dreigen aan te tasten om toekomstige uitdagingen en hervormingen het hoofd te bieden

• De algemene ziekenhuizen tonen in 2017 een geaggregeerd balanstotaal van 19,9 miljard EUR, wat een toename is met 2,9% ten opzichte van 2016. De financiële structuur van de sector blijft globaal genomen gezond. Het aandeel van het eigen vermogen (in de strikte
  betekenis van het woord, zonder de investeringstoelagen) in het balanstotaal bedraagt 22,8%, …

Dalende resultaten, die het vermogen van de ziekenhuissector dreigen aan te tasten om toekomstige uitdagingen en hervormingen het hoofd te bieden

• De algemene ziekenhuizen tonen in 2017 een geaggregeerd balanstotaal van 19,9 miljard EUR, wat een toename is met 2,9% ten opzichte van 2016. De financiële structuur van de sector blijft globaal genomen gezond. Het aandeel van het eigen vermogen (in de strikte
  betekenis van het woord, zonder de investeringstoelagen) in het balanstotaal bedraagt 22,8%, een verbetering ten opzichte van 2016 (22,5%). De financiële schuldgraad, dat is de financieringsgraad van de ziekenhuizen bij de financiële sector, ligt op 35,9% van het
  balanstotaal, een daling in vergelijking met vorig boekjaar (36,6%). Tot slot valt de liquiditeitsgraad, of de mate waarin ziekenhuizen in staat zijn om te voldoen aan hun kortetermijnverbintenissen, een stuk hoger uit dan één (1,5).
• De algemene ziekenhuizen blijven ongeveer evenveel investeren als vorig jaar (bijna 1,5 miljard EUR). Net zoals vorig boekjaar zitten de investeringsstromen geconcentreerd bij enkele ziekenhuizen met grote projecten (nieuwbouw). Mede dankzij de investeringsinspanning van de voorbije jaren is het aandeel van de terreinen en de gebouwen op de balans van ziekenhuizen toegenomen met 12,4%, terwijl de ouderdomsgraad van ziekenhuisgebouwen verbeterd is (van 59% tot 61% van de boekhoudkundige aanschaffingswaarde).
• Net zoals de afgelopen jaren bleef de omzetstijging heel bescheiden (+2,7%) en werd deze vooral gedragen door de evolutie van de farmaceutische producten (+11,1%) en de forfaits (+4,7%). Het BFM (Budget financiële middelen) en de erelonen, de 2 hoofdcomponenten van de omzet, tekenen alweer een vertraging op met een beperkte stijging van de erelonen (+2,1%) en zelfs een lichtjes negatieve evolutie voor het BFM (-0,1%), die evenwel wordt goedgemaakt door een grotere toename bij de overige
  exploitatieopbrengsten.
• Voor het 2e opeenvolgende jaar stegen de personeelskosten (+3,7%) sterker dan de omzet (+2,7%). De toename van 2017 valt veeleer te verklaren door een stijging van de gemiddelde loonkosten (+3,0%), dan wel door een groei van het aantal VTE (+0,7%).
• Het courant resultaat van de algemene ziekenhuizen komt uit op 28,7 miljoen EUR in 2017, dat is 67,1 miljoen (of -70%) minder dan het boekjaar daarvoor. Relatief gezien vertegenwoordigt het courant resultaat nog slechts 0,2% van de omzet, tegenover 1,00% in 2014, wat de financiële kwetsbaarheid van de instellingen onderlijnt. Dat komt eveneens tot uiting in de toename van het aantal ziekenhuizen met een deficitair courant resultaat in 2017. Er bevinden zich immers 39 ziekenhuizen in die situatie, wat meer is dan 40% van de steekproef. In 2016 spraken w e maar van 30 instellingen in het rood.
• De activiteit van klassieke hospitalisatiediensten, die al enkele jaren tekenen van stagnering vertoonde, tekent nu een terugval op. In vergelijking met 2016 is het aantal opnames zonder chirurgische daghospitalisatie gedaald met -0,7%, terwijl het aantal ligdagen meer uitgesproken is gedaald met -2,4%. Terwijl we enkele jaren geleden nog tot de vaststelling kwamen dat de activiteit van klassieke hospitalisatiediensten geleidelijk de plaats ruimde voor daghospitalisatie (met heelkundige ingreep) en ambulante activiteiten, is ook het aantal opnames met chirurgische daghospitalisatie in 2017 gedaald met 1,2%.