Het sociaal netwerk- en participatietraject: lessen uit 26 proeftuinen

Op 1 januari 2023 ging in Vlaanderen en Brussel het 'sociaal netwerk- en participatietraject’ (netwerktraject) voor nieuwkomers van start. Dit traject is één van de vier onderdelen van het inburgeringstraject, en wil nieuwkomers ondersteunen in het versterken van hun maatschappelijke participatie en sociale netwerken. Om dit nieuwe traject voor te bereiden, experimenteerden 55 steden en gemeenten de voorbije 2 jaar volop in proefprojecten of ‘proeftuinen’. Deze proeftuinen moesten lessen trekken…

Op 1 januari 2023 ging in Vlaanderen en Brussel het 'sociaal netwerk- en participatietraject’ (netwerktraject) voor nieuwkomers van start. Dit traject is één van de vier onderdelen van het inburgeringstraject, en wil nieuwkomers ondersteunen in het versterken van hun maatschappelijke participatie en sociale netwerken. Om dit nieuwe traject voor te bereiden, experimenteerden 55 steden en gemeenten de voorbije 2 jaar volop in proefprojecten of ‘proeftuinen’. Deze proeftuinen moesten lessen trekken op verschillende niveaus. Een eerste niveau was het niveau van de organisatie en de verankering van het netwerktraject, waaronder de afstemming tussen het AgII en de gemeenten, en de administratieve opvolging van trajecten (zie De Cuyper et al. (2022)). Dit rapport presenteert de geleerde lessen op een tweede niveau, namelijk de eigenlijke inhoud van de trajecten: hoe zien de trajecten eruit, wat maakt ze al dan niet succesvol, en tot welke effecten leiden ze?

Het rapport is onderverdeeld in 7 hoofdstukken die afzonderlijk kunnen worden gelezen. In de eerste drie hoofdstukken bespreken we de inhoudelijke trajecten. Achtereenvolgens komen buddywerkingen, vrijwilligerswerk en ‘andere’ trajecten aan bod, zoals vrijetijdsbesteding. Vervolgens gaan we dieper in op ‘governance’ en organisatorische aspecten, zoals hoe het lokale aanbod te ontsluiten. Tot slot staan we stil bij overkoepelende lessen en uitdagingen voor een Vlaanderen-brede uitrol, zoals het belang van brugfiguren en van laagdrempelige groepsactiviteiten.