Publicatie - Studie, onderzoeksrapport, analyse

Gentse Economische Inzichten, 2023, 6: Pensioenhervorming: hoe financiële houdbaarheid, macro-economische efficiëntie en billijkheid verzoenen?

Oorspronkelijke titel: Pensioenhervorming: hoe financiële houdbaarheid, macro-economische efficiëntie en billijkheid verzoenen?

Bron: ugent.be

08-02-2023

Publicatiejaar: 2023 Editie: 6 Aantal pagina's: 17

Een geslaagde hervorming van het wettelijk pensioenstelsel behartigt naast de financiële houdbaarheid van het stelsel, ook macro-economische efficiëntie (werkgelegenheid, arbeidsproductiviteit, economische groei) én sociale billijkheid.
Een hervorming die financiële houdbaarheid nastreeft door de pensioenuitkeringen te verlagen, faalt op de criteria van efficiëntie en
billijkheid. Een hervorming die louter bestaat uit het verhogen van de pensioenleeftijd bevordert de financiële houdbaarheid en d…

Een geslaagde hervorming van het wettelijk pensioenstelsel behartigt naast de financiële houdbaarheid van het stelsel, ook macro-economische efficiëntie (werkgelegenheid, arbeidsproductiviteit, economische groei) én sociale billijkheid.
Een hervorming die financiële houdbaarheid nastreeft door de pensioenuitkeringen te verlagen, faalt op de criteria van efficiëntie en
billijkheid. Een hervorming die louter bestaat uit het verhogen van de pensioenleeftijd bevordert de financiële houdbaarheid en de macro economische efficiëntie, maar faalt op het criterium van sociale billijkheid. Bovendien zijn macro-economisch nog betere resultaten mogelijk.
Onze onderzoeksresultaten pleiten voor een hervorming die een verhoging van de pensioenleeftijd combineert met een sterke, maar intelligente koppeling tussen de pensioenuitkering en het vroeger verdiende eigen arbeidsinkomen.
Het pensioenbedrag is daarbij een percentage (de vervangingsratio) van het gewogen gemiddeld jaarlijks arbeidsinkomen dat iemand verdiende tijdens alle jaren van de ‘normale’ loopbaan. De beoogde ‘normale’ loopbaanlengte wordt door de overheid bepaald, en kan mee evolueren met de levensverwachting.
In dat gewogen gemiddelde stijgt het toegekend gewicht met de leeftijd. Er wordt een hoog/toenemend gewicht gegeven aan arbeidsinkomens verdiend later in de ‘normale’ loopbaan en een gering gewicht aan arbeidsinkomens verdiend op jonge leeftijd. Zo een systeem stimuleert investeringen in menselijk kapitaal op jonge leeftijd (en dus arbeidsproductiviteit) en arbeidsmarktparticipatie op oudere leeftijd.
Om de ongelijkheid tegen te gaan die resulteert uit demografische verandering en uit een pensioensysteem met bovenstaande kenmerken, moet de vervangingsratio progressief zijn: extra arbeidsinkomen moet significant meer bijkomend pensioen genereren voor laaggeschoolden dan voor hooggeschoolden. Die aanpak bevordert de sociale billijkheid en is efficiënter dan een onvoorwaardelijk minimumpensioen. Ze behoudt de stimulans tot werken.

Bron: Kerninzichten p 2 - 08-02-2023