Duurzaamheidsbarometer 2025: Duurzaam ondernemerschap bij Vlaamse kmo's. Situatie 2024

Het rapport brengt inzichten in percepties, drijfveren, barrières, gedrag en effecten van duurzaam ondernemen bij KMO’s. De meerderheid van de respondenten (88%) erkent het belang van duurzaamheid voor het imago van hun onderneming. Duurzaam ondernemen draagt volgens velen bij aan klantentevredenheid, verkoop en relaties met de gemeenschap en andere belanghebbenden. Toch wordt ook melding gemaakt van uitdagingen: zo ervaart meer dan 60% van de kmo’s hogere kosten en complexiteit als gevolg van d…

Het rapport brengt inzichten in percepties, drijfveren, barrières, gedrag en effecten van duurzaam ondernemen bij KMO’s. De meerderheid van de respondenten (88%) erkent het belang van duurzaamheid voor het imago van hun onderneming. Duurzaam ondernemen draagt volgens velen bij aan klantentevredenheid, verkoop en relaties met de gemeenschap en andere belanghebbenden. Toch wordt ook melding gemaakt van uitdagingen: zo ervaart meer dan 60% van de kmo’s hogere kosten en complexiteit als gevolg van duurzame praktijken, vooral in sectoren zoals bouw en transport.

Wat kennis betreft blijkt dat slechts een derde van de bedrijven voldoende weet heeft over duurzame innovaties en modellen. Middelgrote ondernemingen hebben systematisch meer interne kennis en ontvangen ook meer druk en informatie over duurzaamheid via uiteenlopende kanalen, waaronder sectorfederaties en overheden.

De beleidsinstrumenten van de Vlaamse overheid, zoals de kmo-portefeuille en fiscale voordelen voor duurzaamheid, zijn het bekendst, al blijft het algemene gebruik ervan laag, vooral bij micro-ondernemingen. De mate van professionalisering in duurzaam ondernemen – zoals het opstellen van actie- en communicatieplannen – blijft ook beperkt, al neemt deze toe bij middelgrote bedrijven.

Duurzaam gedrag wordt in brede zin gesteld: 85% houdt rekening met werknemerswelzijn, 61% investeerde in energiebesparing. De ecologische impact is het grootst op vlak van energieverbruik en naleving van milieunormen. Maatschappelijke impact (zoals veiligheid en gezondheid) is minder uitgesproken, en er is een lichte daling ten opzichte van 2023.

Wat kosten betreft, rapporteert 46% een daling in energie-uitgaven, maar andere kosten, zoals afvalverwerking en materialen, zijn vaker gestegen. Economisch effect op omzet en winstmarges blijft vaak beperkt of negatief, met slechts 8% van de kmo’s die een winststijging meldt als gevolg van duurzaam gedrag.

Het rapport signaleert dat een meer strategische en proactieve aanpak – via stakeholderanalyse en rapportage – noodzakelijk is om duurzaamheid ook economisch rendabel te maken. Vooral kleinere kmo’s hebben nood aan betere ondersteuning, informatie en begeleiding om deze stap te zetten. De barometer onderstreept ook het belang van gerichte beleidscommunicatie en kennisdeling, zeker nu kmo’s via waardeketens indirect onder de CSRD-richtlijnen (verplichte duurzaamheidsrapportage) vallen.