De studie heeft betrekking op vrijhandelsovereenkomsten die de EU recentelijk heeft gesloten of geïmplementeerd en op handelsovereenkomsten die nog op de EU-agenda staan. In de studie worden twee scenario's bekeken: een ambitieus en een conservatiever scenario (volledige tariefliberalisering voor respectievelijk 98,5 % en 97 % van de producten en verlaging van rechten met respectievelijk 50 % en 25 % voor de overige producten). Daarnaast zijn de modellen voor de vijf reeds gesloten vrijhandelsovereenkomsten gebaseerd op het onderhandelingsresultaat, dat is verwerkt in de scenario's. De resultaten van beide scenario's worden vergeleken met een referentiescenario van “business as usual” tot 2030. Milieu- en klimaateffecten, bijvoorbeeld van initiatieven in het kader van de Green Deal, vallen buiten het bereik van de studie van vandaag. De duurzaamheidseffectbeoordelingen ter voorbereiding van de handelsbesprekingen bieden de Commissie al een diepgaande analyse van de potentiële effecten op de economie, de maatschappij, de mensenrechten en het milieu.
Belangrijkste bevindingen
De studie kijkt telkens naar de situatie tot 2030, waarbij de verschillende scenario's worden afgezet tegen het referentiescenario van “business as usual”.
Voor beide scenario's wijzen de resultaten op een positief effect op de handelsbalans van de EU voor agrovoedingsmiddelen tegen 2030. De grotere toegang tot de EU-markt voor de handelspartners van de EU gaat gepaard met een aanzienlijke toename van de uitvoer uit de EU. Ten opzichte van het referentiescenario zou de uitvoer van landbouwproducten en levensmiddelen uit de EU naar de twaalf vrijhandelspartners in het conservatieve en het ambitieuze scenario met 25 respectievelijk 29 % stijgen, terwijl de invoer met 10 respectievelijk 13 % zou toenemen. Dit komt overeen met een stijging van de totale waarde van de uitvoer van landbouwproducten en levensmiddelen met €4,7 miljard (conservatief scenario) respectievelijk €5,5 miljard (ambitieus scenario) en van de invoer met €3,7 miljard respectievelijk €4,7 miljard.
De studie bevestigt dat de EU-handelsagenda voordelig kan zijn voor de landbouwsector in de EU. Uit een vergelijking tussen de impactstudie van 2016 en die van 2021 blijkt dat tariefcontingenten doeltreffend zijn om de gevolgen voor gevoelige sectoren zoals rundvlees, rijst of suiker te verzachten. Net zoals de studie van 2016 nuttig is gebleken voor het bepalen van de strategie bij de Mercosur-onderhandelingen, kan deze update als feitelijke basis dienen om het belang van tariefcontingenten in de lopende handelsbesprekingen te onderstrepen. Bovendien kan een ambitieus toekomstig gemeenschappelijk landbouwbeleid dat innovatie, duurzaamheid en het concurrentievermogen van de EU-landbouwsector ondersteunt, ertoe bijdragen dat de negatieve resultaten van handelsbesprekingen tot een minimum worden beperkt en de positieve resultaten worden versterkt.
De studie bevat verdere details over de beoordeling van de economische impact, waaronder informatie over de methodologie en de beperkingen van de studie.
