Buitenlands zeggenschap in Vlaanderen anno 2018

Deze studie onderzoekt de invloed van buitenlandse aandeelhouders op de Vlaamse economie. Aan de hand van een kwantitatieve analyse, gebaseerd op cijfers uit 2015 en aandeelhoudersgegevens van 2017, wordt het aandeel van buitenlandse zeggenschap in ondernemingen in kaart gebracht. De studie past de definitie van "zeggenschap" toe als >50% buitenlandse eigendom (volgens de Eurostat-FATS-methodologie) en beperkt zich tot de private, niet-financiële economie in Vlaanderen.

Van de ruim 520.000 bt…

Deze studie onderzoekt de invloed van buitenlandse aandeelhouders op de Vlaamse economie. Aan de hand van een kwantitatieve analyse, gebaseerd op cijfers uit 2015 en aandeelhoudersgegevens van 2017, wordt het aandeel van buitenlandse zeggenschap in ondernemingen in kaart gebracht. De studie past de definitie van "zeggenschap" toe als >50% buitenlandse eigendom (volgens de Eurostat-FATS-methodologie) en beperkt zich tot de private, niet-financiële economie in Vlaanderen.

Van de ruim 520.000 btw-plichtige ondernemingen in Vlaanderen staan er slechts 4.111 onder buitenlands zeggenschap (0,8%). Toch vertegenwoordigen zij een disproportioneel groot aandeel in de economie:

• Ze zijn goed voor bijna 24% van de loontrekkende werkgelegenheid in de private niet-financiële sector en 40% van de werkgelegenheid in de industrie.

• Ze realiseren meer dan 45,5 miljard euro aan bruto toegevoegde waarde, wat neerkomt op 31,2% van de toegevoegde waarde in de private niet-financiële sector.

De Verenigde Staten leveren de grootste bijdrage qua toegevoegde waarde, terwijl Nederland de belangrijkste herkomst is in termen van werkgelegenheid. Ook Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zijn prominente herkomstlanden. De impact van China blijft macro-economisch beperkt, hoewel strategische sectoren zoals telecom en transportmiddelen wel Chinese eigendom tonen.

Op sectoraal niveau is het buitenlands aandeelhouderschap zeer dominant in industrieën zoals farma, chemie en transportmiddelen. In de landbouw, bouw en houtindustrie is het aandeel verwaarloosbaar. Binnen de industrie is de buitenlandse invloed des te sterker naarmate de sector technologisch intensiever is. Voor diensten is het omgekeerde waar: minder kennisintensieve sectoren zijn meer onderhevig aan buitenlands zeggenschap.

Provinciaal valt op dat Antwerpen (39% van de toegevoegde waarde, 25% werkgelegenheid) en Vlaams-Brabant (34% toegevoegde waarde, 29% werkgelegenheid) het zwaarst onder buitenlands zeggenschap staan. In West-Vlaanderen bedraagt het aandeel 12% voor toegevoegde waarde en 10% voor werkgelegenheid. De belangrijkste bedrijven in West-Vlaanderen met buitenlands zeggenschap zijn CNH Industrial Belgium, Unilin, Daikin Europe, Balta Industries en Alpro.

De studie sluit af met een beleidsmatige reflectie: buitenlandse investeringen zijn essentieel voor een open economie als Vlaanderen, maar vereisen waakzaamheid bij overnames in strategische sectoren, vooral als de investeerders uit niet-democratische landen komen. Vlaanderen zet in op kennisverankering via strategische onderzoekscentra (zoals imec, VIB, Vito), universiteiten en speerpuntclusters.