Het is een lange traditie dat in iedere provincie de gouverneur een rede uitspreekt voor de provincieraad ter gelegenheid van de opening van het provinciale werkjaar. De toespraken van de West-Vlaamse gouverneurs zijn opgenomen in de verslagen van de zittingen van de provincieraad sinds 1836. Aanvankelijk verschenen de teksten in het Bestuursmemoriaal. Sinds 1861 verschijnen ze ook als zelfstandige publicaties. Het is ook een traditie dat de toespraken gebundeld worden wanneer de gouverneur 10 jaar zijn functie uitoefent of bij het einde van zijn mandaat.
Wat is de rede
Het is een soort State of the Union bij het begin van het provinciale werkjaar. De gouverneur geeft bepaalde impulsen aan het beleid, kaart rond een zeker thema enkele voorstellen aan en doet enige suggesties. Als bruggenbouwer tussen het federale, Vlaamse, provinciale en gemeentelijke niveau is hij hiervoor zeer goed geplaatst. De gouverneur heeft nl. een zeker moreel gezag maar het is wel de bevoegdheid van provincieraad om het beleid te bepalen en om de voorstellen te integreren in het beleid.
Kenmerken
De rede behandelt een actueel thema en vestigt de aandacht op maatschappelijke en socio-economische uitdagingen in de provincie. Uitgangsbasis is accuraat cijfermateriaal, omstandige documentatie en informatie die geanalyseerd worden. De gouverneur geeft zijn visie, schetst toekomstige uitdagingen en stelt mogelijke beleidslijnen en oplossingen voor.
Onderwerpen
Eregouverneur Vanneste behandelde voornamelijk economische onderwerpen: het dalend geboortecijfer, 30 jaar economische ontwikkeling, Zeebrugge, de verschuivingen op de arbeidsmarkt. Eregouverneur Paul Breyne ging dieper in op thema’s als politiehervorming, onderwijs, civiele veiligheid, verkeer.
Gouverneur Carl Decaluwé koos voor zijn eerste rede een uitgesproken sociaal thema: armoede. De opbouw van de rede is geen eenmanswerk. Er wordt een beroep gedaan op de expertise van de bevoegde provinciale diensten. Op basis van de hem aangereikte informatie vormt de gouverneur zijn visie en stippelt hij krijtlijnen uit.
