NBB Economic Review, 2025, 6: Energie-inflatie tijdens de gas- en elektriciteitscrisis: een vergelijking tussen België en buurlanden

Na de coronapandemie en de daaropvolgende verstoringen in de internationale energiemarkten stegen de gas- en elektriciteitsprijzen in Europa sterk. De situatie escaleerde verder na de Russische inval in Oekraïne in 2022. In België leidde dit tot uitzonderlijk hoge inflatiecijfers, met een piek van ongeveer 10% in 2022 – het hoogste niveau sinds de oliecrisis van de jaren 1970-1980. Vooral gas en elektriciteit waren de grootste drijvers van de prijsstijgingen.

Een bijzonder aspect in België is de…

Na de coronapandemie en de daaropvolgende verstoringen in de internationale energiemarkten stegen de gas- en elektriciteitsprijzen in Europa sterk. De situatie escaleerde verder na de Russische inval in Oekraïne in 2022. In België leidde dit tot uitzonderlijk hoge inflatiecijfers, met een piek van ongeveer 10% in 2022 – het hoogste niveau sinds de oliecrisis van de jaren 1970-1980. Vooral gas en elektriciteit waren de grootste drijvers van de prijsstijgingen.

Een bijzonder aspect in België is de automatische loonindexering: de stijging van de energieprijzen werd snel doorgegeven aan de lonen en sociale uitkeringen via de gezondheidsindex. Dit veroorzaakte hogere loonkosten en beïnvloedde de competitiviteit van Belgische bedrijven ten opzichte van de buurlanden.

In de analyse wordt duidelijk dat België en Nederland sneller en heviger werden getroffen door de prijsstijgingen dan Duitsland en Frankrijk. Het verschil is deels te verklaren door de structuur van de energiemarkten en de manier waarop prijsaanpassingen in consumentencontracten plaatsvinden. In België werden variabele energiecontracten de norm tijdens de crisis. Omdat deze contracten rechtstreeks gekoppeld zijn aan de groothandelsprijzen, voelden consumenten de prijsschommelingen onmiddellijk. Dit zorgde voor meer volatiliteit op de Belgische energiemarkt.

Daarnaast speelden verschillen in overheidsmaatregelen en in de berekening van inflatiecijfers een rol. Frankrijk kon door een groot aandeel kernenergie aanvankelijk beter weerstand bieden, maar kreeg alsnog te maken met prijsstijgingen door onderhoudsproblemen in kerncentrales en droogte die waterkrachtproductie beperkte.

Het onderzoek besluit dat hoewel de energieprijsindices tegen eind 2024 weer convergeren tussen de landen, de kortetermijnverschillen belangrijke gevolgen hadden voor inflatie, koopkracht en concurrentievermogen in België.

Deze tekst is gebaseerd op de originele bron en tot stand gekomen met inzet van AI-technologie. Controleer bij twijfel en hergebruik de bron voor juistheid en actualiteit.