NBB Economic Review, 2022, 14: Een nieuwe kijk op de vennootschapsbelasting in een geglobaliseerde economie

Hoe moet het internationale belastingsysteem worden aangepast aan de steeds verdere globalisering en digitalisering van de economie? Wat zijn de voornaamste elementen uit de bij de OESO onderhandelde tweepijleroplossing, welke economische impact heeft ze en hoe kan het ontwerp ervan worden verbeterd? 

Het huidig kader voor het belasten van bedrijfswinsten dateert van de jaren 1920. Sindsdien is het economische leven ingrijpend veranderd. Bedrijven zijn steeds vaker wereldwijd actief en de voo…

Hoe moet het internationale belastingsysteem worden aangepast aan de steeds verdere globalisering en digitalisering van de economie? Wat zijn de voornaamste elementen uit de bij de OESO onderhandelde tweepijleroplossing, welke economische impact heeft ze en hoe kan het ontwerp ervan worden verbeterd? 

Het huidig kader voor het belasten van bedrijfswinsten dateert van de jaren 1920. Sindsdien is het economische leven ingrijpend veranderd. Bedrijven zijn steeds vaker wereldwijd actief en de voortschrijdende digitalisering heeft het dagelijkse leven drastisch gewijzigd. De huidige internationale belastingprincipes zijn echter onvoldoende met deze wereldwijde en digitale bedrijfspraktijken mee geëvolueerd. Daardoor wordt het huidige systeem algemeen als niet langer aanvaardbaar aangevoeld. Bedrijven die internationaal actief zijn, maken steeds vaker gebruik van de mazen in het bestaande belastingstelsel om hun totale belastingverplichtingen te verlagen. Bovendien blijft de fundamentele vraag hoe de heffingsrechten op de winsten van multinationals tussen rechtsgebieden moeten worden verdeeld onbeantwoord.

Als logisch gevolg daarvan is de noodzaak om de coördinatie van de vennootschapsbelasting te intensiveren opnieuw op de voorgrond getreden. In 2013 heeft de OESO met de steun van de G20 haar project Base Erosion and Profit Shifting (uitholling van de belastinggrondslag en winstverschuiving - BEPS) met succes gelanceerd. In twee jaar tijd werden niet minder dan 13 rapporten opgesteld, die uitmondden in een reeks aanbevelingen, nieuwe internationale regels en goede praktijken. Het BEPS-project omvat 15 actiepunten. Actie 1, fiscale uitdagingen door digitalisering, is momenteel de topprioriteit voor het OESO/G20 Inclusief Kader en leidde tot een tweepijleroplossing voor de hervorming van de internationale vennootschapsbelasting. Tot hiertoe stemden 137 rechtsgebieden die tot het Inclusief Kader behoren met de tweepijleroplossing in. Dat is een belangrijke mijlpaal op weg naar een nieuwe algemene visie op de manier waarop belastingontwijking en -ontduiking in de internationale belastingheffing moeten worden aangepakt.