Literatuurstudie: naar succesvol mentorschap bij alternerende opleidingen

Alternerend leren is een leermethode waarbij een leerling algemene en beroepsspecifieke competenties leert bij zowel een opleidingsverstrekker als bij een onderneming. Alternerend leren kan gaan over zowel leren en werken als over duaal leren. Bij leren en werken ligt de focus op ‘leren werken’ en dus met andere woorden op het opdoen van werkervaring. Bij duaal leren leert de leerling nieuwe vaardigheden aan zowel in een opleidingsinstelling als op een werkplek (Vlaams Partnerschap Duaal Le…

Alternerend leren is een leermethode waarbij een leerling algemene en beroepsspecifieke competenties leert bij zowel een opleidingsverstrekker als bij een onderneming. Alternerend leren kan gaan over zowel leren en werken als over duaal leren. Bij leren en werken ligt de focus op ‘leren werken’ en dus met andere woorden op het opdoen van werkervaring. Bij duaal leren leert de leerling nieuwe vaardigheden aan zowel in een opleidingsinstelling als op een werkplek (Vlaams Partnerschap Duaal Leren, 2020).

Een leerling die een alternerende opleiding volgt, brengt een aanzienlijk deel van zijn tijd door op de werkplek. Een belangrijke rol in dit hele proces is bijgevolg weggelegd voor de mentor. Deze persoon wordt door de onderneming aangeduid en moet de leerling op de werkplek opleiden en begeleiden.De mentor moet ook de leerling evalueren. Hiervoor staat deze persoon in nauw contact met de trajectbegeleider die vanuit de opleidingsinstelling wordt aangeduid (Vlaams Partnerschap Duaal Leren, 2020). Aangezien de mentor zo een belangrijke rol heeft, wordt er in deze bijdrage verder op ingegaan. We vatten de resultaten samen van een verkennende literatuurstudie gebaseerd op recente Vlaamse studies naar alternerend leren.

Uit het jaarrapport van het Vlaams Partnerschap Duaal Leren (2019-2020) is gebleken dat het frequent voorkomt dat overeenkomsten van alternerende opleidingen vroegtijdig worden beëindigd. Van de 19.963 overeenkomsten in het kader van alternerende opleidingen afgesloten in de schooljaren 2015-2020 werden er 9.100 overeenkomsten vroegtijdig beëindigd. Een van de meest voorkomende oorzaken is dat de samenwerking tussen de onderneming en de leerling niet verloopt zoals het hoort. In het schooljaar 2018-2019 was een mismatch tussen leerling en onderneming de oorzaak van 25% van de vroegtijdige beëindigingen en in 2019-2020 was dit 27% (Vlaams Partnerschap Duaal Leren, 2020). Mogelijk is er een belangrijke rol weggelegd voor de mentor om die samenwerking en match vlot te laten verlopen. Er is echter niet veel geweten over de kenmerken van en succesfactoren voor kwaliteitsvol mentorschap. Het doel van deze verkennende literatuurstudie is om na te gaan of er specifieke succesfactoren of mentorkenmerken zijn die bijdragen aan een kwaliteitsvolle alternerende opleiding.