Zoals in vele landen is de gezondheidszorg in België gekenmerkt door technologische gezondheidsinnovaties. Het lijkt erop dat er een golf van technologische innovaties over de gezondheidszorg rolt (Flear, Farrell, Hervey & Murphy 2013; Lehoux 2006; Udeh 2000). Hierdoor worden belangrijke stappen gezet die de ervaring en perceptie van gezondheid, ziekte en zorg op een ingrijpende wijze veranderen. Deze
innovaties vinden we terug in verschillende domeinen van de gezondheidszorg, zoals bij medische (be)handelingen (bv. gentherapie, pharmagenetica), medische tests (bv. genetische screening, genoomanalyse), gebruiksmaterialen (bv. nanotechnologie, 3D bioprinting), medische en zorghulpmiddelen (bv. robotica, body sensors, GPS-lokalisatie voor personen met dementie) en informatievergaring (bv. e-health, big data) (Warren-Jones 2013)1. De onderzoeksgroep karakteriseert technologische gezondheidsinnovaties als die “[…] materiële uitingsvormen van menselijke kennis in apparaten, technieken, procedures en systemen die kunnen worden gebruikt in de gezondheidszorg om zo gezondheids- en zorgproblemen te voorkomen, te verhelpen en/of de kwaliteit van leven te waarborgen of te vergroten” (Vandemeulebroucke, Denier & Gastmans 2021, p. 11). Het doel van technologische gezondheidsinnovaties is om het ‘goede leven’, in de zin van het ‘gezonde leven’, te bewerkstelligen, er toe bij te dragen of te ondersteunen. Zij bieden grote mogelijkheden met betrekking tot preventie en behandeling van gezondheids- en zorgproblemen. Niettemin stellen deze innovaties ons als maatschappij, als zorgorganisaties, en als individuen die zich in een sociale context bevinden voor grote ethische uitdagingen en vragen zoals: Welke invloed oefenen technologische gezondheidsinnovaties uit op het vlak van de autonomie van zorgontvangers en zorggevers? Hoe beïnvloeden deze innovaties individuele, organisatorische en maatschappelijke visies op gezondheid, ziekte, geneeskunde en zorg (Calnan, Montaner & Horne 2005; Chan 2018; Lipworth & Axler 2016)? Doordat technologische gezondheidsinnovaties deze en andere vragen oproepen moeten de ethische randvoorwaarden waaraan hun ontwerp, implementatie en gebruik moeten voldoen worden verduidelijkt. Een toepasselijk instrument hiervoor is een ethisch kader dat op een praktische en efficiënte wijze kan worden gebruikt in de wereld van de gezondheidszorg, in de technologische sector, in de ondernemerswereld en in het zorg- en innovatiebeleid.
