De enquête werd afgenomen in de maand januari 2016. Het staal bestaat uit 453 zelfstandige ondernemers en vrije beroepen. Het staal is mooi gespreid over de diverse sectoren.
1 op 3 zelfstandigen overweegt te stoppen door administratieve lasten
Ruim vier op de tien ondernemers vindt dat de administratieve lasten de afgelopen vijf jaar gestegen zijn, een kwart vindt zelfs dat die sterk gestegen zijn. Dat blijkt uit een rondvraag van UNIZO bij 453 ondernemers. Dat de administratieve lasten hoog zijn, blijkt ook uit de tijdsbesteding van de ondernemers. Meer dan 4 op 10 ondernemers besteedt een tiende tot een vierde van zijn tijd aan het vervullen van administratieve lasten. Een kwart is een vierde tot de helft van de tijd bezig met paperassen. Als gevolg van alle administratieve lasten denkt een derde van de ondernemers aan stoppen. Een opmerkelijke stijging met vijf jaar geleden. Toen hield ook UNIZO een gelijkaardige rondvraag. In 2011 gaf nog ruim een kwart aan te willen stoppen door de administratieve overlast. De grootste boosdoeners zijn de boekhouding, fiscaliteit en sociale wetgeving, gevolgd door het vergunningenbeleid en de btw-administratie. UNIZO noemt de stijging van de administratieve rompslomp verontrustend. Om de paperassen te verminderen, pleit UNIZO onder andere voor een digitale transformatie en een only-once-principe voor alle overheden.
UNIZO vroeg de ondernemers ook op welke manier de overheid het best de regelgeving controleert. Voor 7 op 10 respondenten volstaat het dat de overheid eerst een screening doet en enkel de onderhorigen met een risicoprofiel controleert in plaats van periodiek iedereen te controleren. “Zelfstandige ondernemers willen vooral een ander soort regelgeving. Meer gedragen door de sector en niet periodiek maar wel doelgericht gecontroleerd”, aldus UNIZO.
Digitale transformatie
De inspanningen van onze overheden inzake e-government en digitalisering mogen hier echter niet stoppen. Het is tijd voor de volgende stap: de digitale transformatie. Onder digitale transformatie verstaan we de volledige (digitale) integratie van de administratieve processen én de volledige integratie van de gegevensbanken van onze overheden. Ook tussen deze overheden onderling. Een best practice noemt UNIZO Tax-on-web. Een worst practice de Vlaamse kilometerheffing. Daar is er namelijk geen koppeling tussen de databank van de Dienst voor Inschrijving van Voertuigen en die van Satelic, omwille van privacyredenen. UNIZO ziet nochtans een eenvoudige oplossing: laat toe om bij het registreren van het voertuig de nummerplaat in te voeren. De gegevens over het voertuig worden dan automatisch ingevuld.
Only-once
UNIZO vraagt dat alle overheden verplicht worden het only-once-principe toe te passen. Dat betekent dat een overheidsdienst niet langer gegevens mag opvragen die al bij een andere dienst bekend zijn. Het federale en het Vlaamse niveau hebben dat principe al aanvaard, gemeenten en provincies nog niet. Dat blijkt ook uit de rondvraag. Net iets meer dan 1 op 10 respondenten merkte iets van het only-once-principe in de praktijk.
Andere voorstellen
Voorts pleit UNIZO nog voor een eenheidsloket, alternatieven voor harde wetgeving, duurzame wetten en verbeterde leesbaarheid ervan, een geregelde evaluatie van wetten, controles met respect voor de ondernemers en de economische realiteit, het gebruik van bestaande regelgeving om nieuwe fenomenen te reguleren en het vertrek door de overheid vanuit opportuniteiten en vertrouwen in plaats van risico's.
