Op 12 januari 2022 stelde de OESO haar rapport "Resourcing Higher Education in the Flemish Community of Belgium' voor tijdens een online seminarie. Het rapport kadert in het OESO-project 'Resourcing higher education' waar ook Vlaanderen, naast o.a. Finland, Denemarken, Ierland, Portugal, Litouwen en Israël, aan deelneemt.
De doelstelling van dit project is drieledig:
- vergelijken van het beleid m.b.t. de financiering van hogeronderwijssystemen tussen verschillende OESO-lidstaten,
- extern perspectief bieden op de sterktes en uitdagingen van het hogeronderwijssysteem,
- bijdragen tot een bredere kennisbasis en kennisuitwisseling tussen de deelnemende partijen.
Het voorgestelde rapport is het specifieke OESO-rapport m.b.t. Vlaanderen.
De Vlaamse Gemeenschap van België heeft een gediversifieerd publiek gefinancierd hogeronderwijssysteem, met vijf universiteiten en 16 hogescholen. Dit netwerk van instellingen en hun uitgebreide aanbod van programma's hebben grote delen van de samenleving een ruime toegang tot hoger onderwijs gegeven, waardoor de Vlaamse Gemeenschap een hoge participatiegraad in het tertiair onderwijs kon bereiken. De recente overdracht van de opleidingen van het hoger beroepsonderwijs van het korte type (de huidige graduaatsopleidingen) van de sector van het volwassenenonderwijs naar de hogescholen heeft de omvang en het bereik van het hogeronderwijssysteem verder verruimd. In het voorbije decennium heeft het academisch personeel aan de Vlaamse universiteiten het aantal publicaties vanuit het Vlaamse onderzoekssysteem beduidend opgedreven. De Vlaamse Gemeenschap is nu een van de beste presterende OESO-leden in termen van onderzoeksproductiviteit en citatie-impact.
De gemiddelde uitgaven per student aan de instellingen voor hoger onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap liggen ongeveer 30% boven het gemiddelde van de OESO, op gelijke hoogte met Oostenrijk en Nederland. Circa 85% van de totale uitgaven voor hoger onderwijs wordt door de overheid gefinancierd. De Vlaamse overheid gebruikt zorgvuldig ontworpen formules, waarin outputvariabelen opgenomen zijn, om werkings- en onderzoeksmiddelen aan de instellingen toe te kennen. In de recente jaren heeft ze haar investeringen in onderzoek beduidend verhoogd. De financiering van de werkingsmiddelen hebben echter geen volledig gelijke tred gehouden met de toenemende aantal inschrijvingen in het afgelopen decennium, dat in combinatie met een grotendeels open toelatingssysteem de budgetten van de instellingen onder druk zet. Er bestaan bovendien uitdagingen in een aantal domeinen, zoals de studievoortgang en de voltooiingscijfers, de steun aan het onderzoek in de hogescholen, het genderevenwicht in de hogere rangen van de universiteiten en het vermogen van het systeem om op de groeiende vraag naar levenslang leren te antwoorden. De onderstaande tabel geeft een meer gedetailleerd overzicht van de belangrijkste aandachtspunten voor het beleid die uit de studie naar voren zijn gekomen, samen met de aanbevelingen van het studieteam.
