Een doctoraat leidt meer dan vroeger naar een waaier van loopbanen
Veel Europese lidstaten en regio's, inclusief Vlaanderen, hebben de laatste vijftien à twintig jaar sterk ingezet op het verhogen van het aantal doctoraathouders. Meer dan 80% van de doctors in Vlaanderen stroomt momenteel door naar arbeidsmarktsectoren buiten de universiteit. Op deze manier leidt een doctorstitel meer dan vroeger tot een waaier van loopbanen in onder ander de private sector, de non-profit sector, de overheid, ziekenhuizen, de academische sector.
Vlotte doorstroom van PhD's naar arbeidsmarkt is een noodzaak
Een vlotte doorstroom naar de private arbeidsmarkt van goed opgeleide PhD's is van groot belang voor de verdere ontwikkeling van de Vlaamse innovatieve kennissamenleving. Vlaanderen heeft nog een innovatie achterstand tegenover (grote delen van) Finland, Duitsland, Denemarken, Zwitserland. De doorstroom van getrainde universitaire onderzoekers naar de arbeidsmarkt wordt beschouwd als één van de belangrijkste schakels voor kennistransfer en past o.a. in het kader van de EU-2020-strategie om werkgelegenheid en groei te bevorderen. In zijn Memorandum 2014-2019 kondigde de VRWI daarom aan de doorstroom van doctoraathouders grondig te willen bestuderen.
Diepgaande analyse vanuit een systeembenadering
Een factor die de doorstroom mogelijk kan belemmeren, volgens het VRWI-Memorandum, is de hoge verloning van doctorandi en beginnende postdocs aan de Vlaamse universiteiten. Omdat de doorstroom naar de arbeidsmarkt niet enkel door verloning maar nog door veel andere factoren wordt beïnvloed, voerde de VRWI een diepgaande analyse uit vanuit een systeembenadering. De resultaten van deze analyse werden gebundeld in VRWI Studiereeks 27 ‘Doorstroom van doctoraathouders naar de arbeidsmarkt'.
De studiereeks is momenteel nog in druk en bestaat uit vijf analyses:
- Omgevingsanalyse: deze analyse schetst de brede Vlaamse en internationale context van doorstroom van doctoraathouders onder andere in het licht van de Europese 2020 strategie;
- Analyse van de doorstroom: dit deel onderzoekt twee aspecten van de doorstroom, (1) de snelheid (o.a. op basis van de leeftijd) en (2) de kwaliteit ervan (o.a. wat betreft verloning, tewerkstellingsgraad, ... van doctors op de private arbeidsmarkt);
- Systeemanalyse: dit deel bevat een uitgebreide systeemanalyse van factoren die doorstroom beïnvloeden, (1) voor de aanbodzijde (academische sector), (2) voor de vraagzijde (private arbeidsmarkt);
- Analyse van beursbedragen en lonen van doctorandi en postdocs: een fijnmazige analyse van de hoge academische verloning werd uitgevoerd vanuit drie convergerende invalshoeken: (1) een Belgische markttoetsing van het Vlaams academisch ‘salaris‘ door HayGroup, (2) een internationale vergelijking van het niveau van de Vlaamse universitaire ‘salarissen' met de buitenlandse universitaire verloning, (3) een tevredenheidsonderzoek bij Vlaamse doctorandi en postdocs over de academische verloning;
- Analyse van internationale trends en ontwikkelingen: de studiereeks sluit af met een analyse van internationale trends en ontwikkelingen met het oog op een vlottere doorstroom van doctors naar de arbeidsmarkt.